Mevduat Faizi Hesaplama: Paranızın Zamanla Büyüme Sanatı
Dün akşam banka ekstremi incelerken aklıma takıldı - acaba bu mevduat faizi nasıl hesaplanıyor gerçekten? Ben de sizin gibi merak edenlerdenim aslında. Gazetecilik yıllarımda ekonomi muhabirliği yaparken öğrendiğim bir şey var: insanlar rakamlardan çok hikayeleri sever. O yüzden bugün size sadece formüller değil gerçek hayattan örneklerle anlatacağım.
Hatırlıyorum da geçen yıl teyzem "Oğlum bankaya 50 bin lira koydum 3 ay sonra ne kadar faiz alırım?" diye sormuştu. Ben de ona anlatırken aslında ne kadar çok kişinin bu basit matematiği bilmediğini fark ettim. İşte bu yazıda bunu değiştireceğiz.
Mevduat Faizini Anlamak: Neden Bu Kadar Önemli?
Şu an Türkiye'de insanların en çok tercih ettiği yatırım araçlarından biri mevduat. BDDK verilerine göre 2025 yılı ilk çeyreğinde mevduat hesaplarındaki para 8 trilyon lirayı aşmış durumda. Peki neden? Çünkü güvenli liman. Risk sevmeyen bir toplumuz biz. Borsa dalgalanmaları kripto paraların iniş çıkışları derken mevduat hala en stabil seçenek.
Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "Enflasyon karşısında paranızı korumanın en basit yollarından biri doğru mevduat hesabı seçmek. 2025 yılında bileşik faizle çalışan hesaplar özellikle dikkat çekici."
Basit Faiz Hesaplama: Başlangıç İçin Mükemmel
Basit faiz belki de en temel finansal kavram. Formül aslında çok basit:
Bu formülde şunu unutmayın: faiz oranını yüzde olarak yazıyoruz yani %15 için 15 yazacağız. 36500 de 365'in 100 katı tabi.
Hadi bir örnek yapalım. Diyelim ki 100.000 TL'niz var ve Ziraat Bankası'na %20 faizle 90 günlüğüna yatırıyorsunuz:
- Ana Para: 100.000 TL
- Faiz Oranı: %20
- Gün Sayısı: 90
- Hesaplama: 100.000 × 20 × 90 / 36500 = 4.931,51 TL
Gördünüz mü? 90 günde neredeyse 5 bin lira getiri. Ama durun hemen sevinmeyin vergi meselesi var tabi ki.
Bileşik Faiz: Paranızın Büyüme Makinesi
Bileşik faiz Einstein'ın dediği gibi dünyanın sekizinci harikası. Aslında mantık basit: faizin faizini alıyorsunuz. Ben buna "kar topu etkisi" diyorum. Küçük başlıyor ama yuvarlandıkça büyüyor.
Formülü şöyle:
Burada faiz oranını ondalık olarak yazıyoruz. Yani %20 için 0,20.
Örnek verelim: 50.000 TL'nizi %15 faizle 3 yıllığına bileşik faizli mevduata yatırdınız:
- Ana Para: 50.000 TL
- Yıllık Faiz: %15 (0,15)
- Yıl Sayısı: 3
- Hesaplama: 50.000 × (1 + 0,15) 3 = 50.000 × 1,520875 = 76.043,75 TL
Basit faizde 3 yılda 72.500 TL olacakken bileşik faizde 76.043 TL. Aradaki fark 3.543 TL! İşte bu yüzden bileşik faiz önemli.
2025 Yılı Banka Mevduat Faiz Oranları Karşılaştırması
Kasım 2025 itibariyle güncel faiz oranları şöyle görünüyor:
| Banka | 1 Ay | 3 Ay | 6 Ay | 1 Yıl |
|---|---|---|---|---|
| Ziraat Bankası | %18,5 | %19,2 | %20,1 | %21,5 |
| İş Bankası | %18,7 | %19,4 | %20,3 | %21,8 |
| Garanti BBVA | %18,9 | %19,6 | %20,5 | %22,0 |
| Yapı Kredi | %18,8 | %19,5 | %20,4 | %21,9 |
Tablo güncel oranları gösteriyor ama unutmayın bu oranlar değişebilir. En iyisi bankaların kendi sitelerinden kontrol etmek.
Vergi Kesintileri: Beklenmedik Misafir
Türkiye'de mevduat faizlerinden %15 stopaj vergisi kesiliyor. Yani hesapladığınız faizin %85'ini alıyorsunuz. Bu çok önemli çünkü birçok kişi bunu unutuyor.
Diyelim ki 30.000 TL faiz hesapladınız. Gerçekte alacağınız:
- Brüt Faiz: 30.000 TL
- Stopaj (%15): 4.500 TL
- Net Faiz: 25.500 TL
Gördüğünüz gibi 4.500 TL vergi gidiyor. Bu yüzden hesaplama yaparken her zaman net getiriye odaklanın.
Mevduat ve Toplum: Sosyolojik Bir Bakış
Sosyolog Dr. Ayşe Demir'in ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türk toplumunda tasarruf sadece ekonomik bir eylem değil aynı zamanda güven arayışı. Mevduat hesabı açmak finansal geleceğe yapılan bir yatırım kadar sosyal statünün de göstergesi."
Gerçekten de öyle değil mi? Düğünlerde çeyizlerde birikimler hep mevduat olarak durur. Babamın bana küçükken söylediği bir söz vardı: "Evladım bankada paran olacak ki ayakların yerden kesilsin." Sanırım bu zihniyet hala devam ediyor.
TÜİK verilerine göre Türkiye'de hanehalklarının %68'i düzenli tasarruf yapmıyor. Tasarruf yapanların ise %72'si mevduatı tercih ediyor. Bu istatistikler aslında çok şey anlatıyor.
Adım Adım Mevduat Faizi Hesaplama Rehberi
- Önce bankanın güncel faiz oranını öğrenin
- Ana para miktarınızı belirleyin
- Vade süresine karar verin
- Basit faiz mi bileşik faiz mi seçeceğinize karar verin
- Formülü uygulayın
- Vergi kesintisini düşünerek net getiriyi hesaplayın
Bu adımları takip ederseniz hiç zorlanmazsınız. Ben genellikle telefonuma küçük bir not uygulaması indirdim orada hesaplamalarımı yapıyorum. Siz de benzer bir şey yapabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Mevduat faizi hesaplama için en iyi yöntem hangisi?
Bence hem basit hem bileşik faizi anlamak önemli. Kısa vadeler için basit faiz uzun vadeler için bileşik faiz daha mantıklı.
Faiz oranları neden bankadan bankaya değişiyor?
Rekabet ve likidite ihtiyacı nedeniyle. Her bankanın müşteri çekme stratejisi farklı.
Vade sonunda parayı çekmezsem ne olur?
Genellikle otomatik yenilenir ama faiz oranı değişebilir. Takip etmekte fayda var.
Uzman Tavsiyeleri
Ekonomist Prof. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte vurguladığı gibi: "2025 yılında mevduat faizi hesaplama yaparken enflasyon beklentilerini mutlaka dikkate alın. Nominal getiri değil reel getiri önemli."
Benim size tavsiyem şu: küçük meblağlarla başlayın farklı vadeler deneyin. Zamanla kendi stratejinizi geliştirirsiniz.
Önemli Uyarı
Buradaki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Bankaların faiz oranları anlık değişebilir. Kesin hesaplama için mutlaka bankanıza danışın.
Unutmayın mevduat hesabı da bir yatırım aracıdır ve her yatırımın riski vardır. Enflasyon riski kur riski gibi faktörleri göz önünde bulundurun.
Sonuç ve Öneriler
Mevduat faizi hesaplama aslında göründüğünden daha basit. Doğru bilgilerle ve biraz pratikle herkes yapabilir. Önemli olan başlamak.
Ben genellikle aylık bütçemi yaparken mevduat hesaplamalarımı da yapıyorum. Bu şekilde geleceğe daha güvenle bakabiliyorum. Sizin de denemenizi tavsiye ederim.
Unutmayın küçük birikimler büyük farklar yaratır. Bugün başlayın yarın pişman olmayın.
Editör: Deniz Kaya
Yazar: Mehmet Yılmaz
Röportajı Alan Muhabir: Elif Şahin
© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
- Mevduat faizi hesaplama için en iyi yöntem hangisi?
- Bence hem basit hem bileşik faizi anlamak önemli. Kısa vadeler için basit faiz uzun vadeler için bileşik faiz daha mantıklı.
- Faiz oranları neden bankadan bankaya değişiyor?
- Rekabet ve likidite ihtiyacı nedeniyle. Her bankanın müşteri çekme stratejisi farklı.
- Vade sonunda parayı çekmezsem ne olur?
- Genellikle otomatik yenilenir ama faiz oranı değişebilir. Takip etmekte fayda var.