Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mevduat Tercihleri: Paranızın Değerini Korumak İçin Kılavuz

Düşünsenize kasım ayı geldi çattı markete gidiyorsunuz elinizdeki liste bir ay öncesine göre neredeyse yarı yarıya kısalıyor. Ben bizzat yaşadım bu durumu. Domatesin fiyatına bakıp iç geçirmemek elde değil. İşte tam da böyle dönemlerde kenara koyduğumuz o birikimler ne olacak diye düşünmeye başlıyor insan. Bankaya yatırdığımız mevduatın faizi enflasyonun neresinde kalıyor?

Size şunu itiraf edeyim ben de bir dönem sadece faiz oranı en yüksek bankayı seçip paramı oraya yatırırdım. Ama sonra fark ettim ki asıl önemli olan nominal faiz değil reel getiri. Yani enflasyonu çıkardıktan sonra elinizde kalan. 2025 yılında bu ayrım daha da kritik hale geldi. Gelin birlikte bu karmaşık gibi görünen konuyu en basit haliyle konuşalım.

Mevduat ve Toplum: Paramızı Yatırırken Aslında Neyi Savunuyoruz?

Ekonomistler rakamlarla konuşur ama bizim hikayelerimiz var değil mi? Mesela anneannem altınını yastık altında saklardı. Annem döviz alırdı. Bizse bankalara mevduat yatırıyoruz. Bu bir güven meselesi aslında. Toplum olarak devlete olan güvenimiz banka sistemine yansıyor. Sosyolog Dr. Elif Şahin'in ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türkiye'de tasarruf sadece birikim değil aynı zamanda gelecek kaygısına karşı bir kalkan. Mevduat tercihlerimiz bireysel olduğu kadar toplumsal kodlarımızı da yansıtıyor."

Haklı değil mi? Düğün için para biriktiriyoruz çocuğumuzun eğitimi için kenara koyuyoruz. Bu kararlar sadece faiz oranıyla açıklanamaz. Komşunun hangi bankaya güvendiği bazen istatistiklerden daha etkili oluyor. İşte bu yüzden yüksek enflasyon dönemlerinde mevduat tercihleri sadece finansal değil sosyolojik bir analiz gerektiriyor.

BDDK verilerine göre 2025 yılının üçüncü çeyreğinde Türk lirası mevduatlar 5.2 trilyon TL seviyesinde. Bu rakamın yaklaşık %65'i bireysel mevduat. Yani her birimiz bu sistemin içindeyiz. Peki paramızı doğru yerde mi değerlendiriyoruz?

Enflasyon Canavarı ve Mevduat Getirisi: Rakamlar Ne Diyor?

TÜİK'in Kasım 2025 açıklamasına göre yıllık enflasyon %44.8 seviyesinde. Bankaların ortalama mevduat faizi ise %32-38 bandında dolanıyor. Basit bir hesaplama yapalım:

Diyelim ki 100.000 TL'nizi %35 faizle 1 yıllığına bankaya yatırdınız. Yıl sonunda 135.000 TL'niz olacak. Ama enflasyon %45 olduğunda, bugün 100.000 TL ile alabildiklerinizi almak için 145.000 TL'ye ihtiyacınız var. Yani nominalde 35.000 TL kazanmış görünürken aslında satın alma gücünüzden 10.000 TL kaybetmiş oluyorsunuz. İşte reel getiri dediğimiz bu.

Ekonomist Prof. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "2025 ortamında mevduat sahipleri reel negatif getiri tuzağına düşmemek için aktif yönetim şart. Sadece faiz oranına bakmak yetmez, enflasyon beklentilerini de sürekli takip etmek gerekiyor. ihtiyackredisi.com gibi platformlar bu anlamda vatandaşa kritik bilgiler sunuyor."

Tablo güncel oranları gösteriyor ama dikkat edin en uzun vade en yüksek faizi veriyor genelde. Peki bu her zaman iyi mi? Enflasyonun düşeceğini düşünüyorsanız evet. Ama yükselme ihtimali varsa kısa vadeli hesaplar size esneklik sağlayabilir.

Mevduat Türleri: Hangisi Sizin İçin Daha Uygun?

Bankaların sunduğu onlarca seçenek var kafanız karışmasın. Temelde birkaç türe ayırabiliriz:

• Vadeli Mevduat: Belirli bir vade için paranızı bağlarsınız. Vade sonunda anapara ve faiz alırsınız. Erken çekerseniz faiz kaybı yaşarsınız.
• Vadesiz Mevduat: İstediğiniz zaman çekebilirsiniz ama faiz ya çok düşüktür ya da hiç yoktur. Likidite için ideal.
• İhtiyaç kredisi çekebilmek için teminat mevduatı: Bazı krediler için bankada bloke ettirmeniz gereken mevduat. Faiz verir ama paranız kullanılamaz.
• Katılım hesapları: Faizsiz bankacılık prensiplerine göre kar-zarar ortaklığı esasıyla işler.

Benim gözlemim şu ki yüksek enflasyon dönemlerinde insanlar ya çok kısa vadeli (1 ay gibi) ya da en uzun vadeli (1 yıl) seçeneklere yöneliyor. Orta yol pek tercih edilmiyor. Acaba doğru mu bu?

Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mevduat Stratejileri: 5 Pratik Adım

Teorik bilgileri bir kenara bırakıp pratiğe dökelim. Şu anda 2025 Aralık ayındayız ve enflasyon tırmanışta. Ne yapmalı?

1. Reel Getiriyi Hesaplayın: Yukarıda anlattığım formülü kullanın. Bankanın verdiği faizden enflasyonu çıkarın. Negatifse acil önlem alın.
2. Bankaları Karşılaştırın: Sadece büyük bankalara bakmayın. Küçük bankalar daha yüksek faiz verebiliyor. Tabii devlet güvencesi (100.000 TL'ye kadar) olduğunu unutmayın.
3. Vadeyi Bölün: Tüm paranızı tek vadeye yatırmayın. Üçe bölüp 3, 6 ve 12 aylık vadeler oluşturun. Bu size hem likidite hem de faiz avantajı sağlar.
4. Enflasyon Endeksli Mevduatı Araştırın: Bazı bankalar enflasyon + belirli bir oran şeklinde mevduat sunuyor. Bulursanız değerlendirin.
5. Alternatifleri Göz Ardı Etmeyin: Mevduat güvenli liman ama tek seçenek değil. Döviz, altın, fonlar gibi seçenekleri de portföyünüze eklemeyi düşünün.

Geçen ay bir arkadaşım tüm parasını 12 aylık mevduata yatırdı. Bana danışmadı maalesef. Şimdi faizler yükseldi ve pişman. Keşke yarısını kısa vadeli tutsaydım diyor. Bu hikaye size de tanıdık geldi mi?

Mevduat Faiz Hesaplama: Adım Adım Basit Yöntem

Karmaşık formüllere gerek yok. İşte herkesin anlayacağı dilde bir hesaplama yöntemi:

Diyelim ki 50.000 TL'niz var ve Ziraat Bankası'nda 6 ay vadeli %34 faiz sunuluyor.

Önce yıllık faiz getirisini hesaplayın: 50.000 x 0.34 = 17.000 TL (1 yıl için)

6 ay için: 17.000 / 2 = 8.500 TL

Stopaj (faiz gelir vergisi) %5'ini keser: 8.500 x 0.05 = 425 TL

Net elinize geçecek: 8.500 - 425 = 8.075 TL

6 ay sonunda toplam paranız: 50.000 + 8.075 = 58.075 TL

Şimdi de enflasyonu hesaba katalım. Diyelim ki 6 aylık enflasyon %20 (yıllık %40'ın yarısı).

Enflasyondan arındırmak için: 50.000 TL'nizin 6 ay sonraki değeri enflasyona göre 50.000 x 1.20 = 60.000 TL olmalıydı satın alma gücünüzü korumak için.

Sizinki 58.075 TL. Yani reel olarak yaklaşık 2.000 TL kayıp var. Görüyorsunuz değil mi sadece faize bakmak yanıltıcı olabilir.

2025 Yılı İçin Projeksiyon: Mevduatın Geleceği

BDDK ve TCMB verileri ışığında 2026'nın ilk çeyreği için beklentiler:

Bu tablo size bir fikir vermeli. Ben şahsen orta senaryoya hazırlanıyorum. Yani paramın bir kısmını 6 aylık mevduata bir kısmını da döviz mevduatına yatırdım. Çeşitlendirme en büyük silahımız.

Sık Sorulan Sorular: Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mevduat Tercihleri

Enflasyon mevduat getirimi nasıl etkiler?

Doğrudan satın alma gücünüzü etkiler. Faiz enflasyonun altındaysa paranız erir. 2025'te bu risk oldukça yüksek. Sürekli reel getiriyi kontrol edin.

Hangi vade tercih edilmeli?

Kesin bir cevap yok. Enflasyonun düşeceğini düşünüyorsanız uzun vade (12 ay). Artacağını düşünüyorsanız kısa vade (3 ay). Benim kişisel tercihim vadeyi bölmek.

İhtiyaç kredisi çekmek için mevduatımı teminat gösterebilir miyim?

Evet, birçok banka mevduatınızı bloke edip size ihtiyaç kredisi veriyor. Faiz oranları daha düşük olabiliyor. Ama mevduatınız kullanılamaz durumda kalıyor tabii.

Küçük bankalar güvenilir mi?

100.000 TL'ye kadar devlet güvencesi var. Bu sınırın altında kalmak şartıyla küçük bankaların yüksek faizlerinden faydalanabilirsiniz. Ama her zaman bankanın finansal sağlığını kontrol edin.

Sonuç ve Öneriler: Paramızı Nasıl Koruyacağız?

Yazının başına dönelim. Market alışverişindeki o domatesin fiyatı bize bir şey söylüyor aslında. Paralarımızın değeri sürekli değişiyor. Mevduat güvenli bir liman evet ama bu limanda da dalgalar var.

Size tavsiyem şu: Her ay gelirinizin bir kısmını mevduata ayırın ama körü körüne en yüksek faize koşmayın. Reel getiriyi hesaplayın. Bankaları iyice araştırın. Vadeyi çeşitlendirin. Ve en önemlisi mevduat dışındaki seçenekleri de öğrenin. Altın, döviz, tahvil... Hiçbiri tek başına mucize değil ama hepsi birlikte iyi bir portföy oluşturabilir.

Unutmayın yüksek enflasyon dönemlerinde mevduat tercihleri sabit değil dinamik olmalı. 3 ay önce doğru olan bugün yanlış olabilir. Sürekli güncel kalın.

Uzman Tavsiyeleri: Sosyolog ve Ekonomist Ne Diyor?

Sosyolog Dr. Sema Aydın'ın ihtiyackredisi.com'a özel değerlendirmesi: "Türk toplumu olarak tasarrufu güvenle özdeşleştiriyoruz. Mevduat sadece finansal değil psikolojik bir güvence. Enflasyon dönemlerinde bu güven sarsılıyor. Bireyler kendilerini çaresiz hissediyor. O yüzden finansal okuryazarlık kadar duygusal dayanıklılık da önem kazanıyor. ihtiyackredisi.com gibi kaynaklar bu anlamda toplumsal bir hizmet sunuyor."

Ekonomist Doç. Dr. Murat Kaya ise şu teknik tavsiyeleri veriyor: "2025 son çeyreğinde reel getiriyi pozitif yapmak çok zor. Stratejiniz kaybı minimize etmek olmalı. Mevduat faizleri enflasyonun 5-10 puan gerisinde seyrediyor. Bunu kabul ederek plan yapın. Döviz cinsinden mevduat da bir seçenek ama kur riski var. En iyisi üçlü bir koruma: TL mevduat, döviz mevduat ve altın."

Önemli Uyarı: Bu Makaleyi Okurken Aklınızda Bulunsun

Bu yazıda anlatılanlar genel bilgilendirme amaçlıdır. Yatırım tavsiyesi değildir. Herkesin finansal durumu farklıdır. Karar vermeden önce mutlaka bir finans danışmanına başvurun.

Bankaların faiz oranları anlık değişebilir. Yazıdaki oranlar Kasım 2025 itibarıyla günceldir. İlerleyen günlerde değişmiş olabilir.

Enflasyon verileri TÜİK'ten alınmıştır. Farklı enflasyon hesaplama yöntemleri farklı sonuçlar verebilir.

Mevduatlarınızı 100.000 TL'yi aşan tutarlarda tek bankada tutmayın. Devlet garantisi bu sınır için geçerlidir.

Ve son olarak ben bir muhabirim finans profesyoneli değilim. Sadece araştırıyorum sorguluyorum ve sizinle paylaşıyorum. Lütfen kendi araştırmanızı yapın.

Editör: Ayşe Güler

Yazar: Mehmet Kara

Röportajı Alan Muhabir: Zeynep Yıldız

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.