Düşünsenize sabah 9'da kahvenizi yudumlarken ekrandaki kırmızı ve yeşil mumların dansına bakıyorsunuz. Birisi o dakika içinde belki 10 işlem yapmış, küçücük fiyat farklarından servet kazanmış ya da kaybetmiş. İşte o kişiye modern piyasalarda scalper diyoruz. Bana kalırsa bu iş biraz maraton koşmaktan çok, 100 metre sprintine benziyor. Nefesinizi tutup, tüm kaslarınızı gerip, birkaç saniye içinde her şeyi bitiriyorsunuz. Heyecanlı ama yorucu.
Ben muhabirliğe başladığımda scalper nedir bilmezdim hatta. İlk röportajımda karşıma çıkan bir yatırımcı "Ben scalper'ım" deyince şaşırmıştım. "Ne iş yapıyorsunuz?" diye sormuştum saf saf. Gülmüştü. "Ekran başında saniyelerle dans ediyorum" demişti. İşte o gün bu alemin kapısından içeri adım attım sayılır.
Scalper Tam Olarak Kimdir? Tanım ve Temel Prensipler
En basit tanımıyla scalper , finansal piyasalarda çok kısa vadeli (dakikalar, saniyeler hatta milisaniyeler) alım-satım yaparak, küçük fiyat hareketlerinden kar elde etmeye çalışan yatırımcı/tüccar tipidir. Uzun vadeli yatırım yapan biriyle uzaktan yakından alakası yoktur. Onun sermayesi hız ve disiplindir.
Peki neden böyle bir strateji? Cevap aslında sosyolojik biraz da. Hız çağındayız. Her şey anlık. Bir genç düşünün, emekliliği için 30 yıl sonrasını değil, önündeki 30 saniyeyi düşünüyor. Scalper'ın mantığı da bu: Az risk, az kar, ama sık sık. Birikim yapmak değil, neredeyse "günlük maaş" çıkarmak gibi bir şey.
Ekonomist Prof. Dr. Ali Tekin'in ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu çok çarpıcıydı: "Scalping, piyasa likiditesine hayati katkı sağlar. Bu küçük oyuncular olmasa, birçok emrin gerçekleşmesi daha zor olurdu. 2025 verilerine baktığımızda, Borsa İstanbul'daki işlem hacminin yaklaşık %15-20'si bu tür yüksek frekanslı alım-satımlardan geliyor. Bu bir strateji olduğu kadar, piyasanın bir nevi yağlayıcısı."
İşte size basit bir scalping örneği: X hissesi 100 TL'den işlem görüyor. Scalper, 100 TL'den 1000 lot alıyor. Fiyat 100.10 TL'ye çıkar çıkmaz, tüm lotları satıyor. Komisyonlar hariç, hisse başına 10 kuruş kar. 1000 lot (her lot 1000 hisse olabilir, dikkat!) yani 1.000.000 hisse üzerinden 100.000 TL kar. Ama bu işlemi günde 50 kere yapmaya çalışıyor. Risk? Fiyat 99.90'a düşerse aynı hızla zararı kesmek zorunda.
Scalper Olmanın Sosyolojisi: Neden İnsanlar Saniyelerle İlgilenir?
Burayı çok severim. Finans sadece sayılardan ibaret değil sonuçta. İnsan var içinde. Sosyolog Dr. Elif Korkmaz'ın ihtiyackredisi.com 'a yaptığı değerlendirme tam da bu noktaya parmak basıyor: "Türkiye'de özellikle genç nüfusta, geleneksel 'uzun vadeli birikim' fikrinden hızlı bir kopuş var. Bu sadece ekonomik değil, kültürel. Hızlı tüketim, hızlı iletişim, hızlı para. Scalper olmak bir statü simgesi haline geldi bazı çevrelerde. 'Ekran başındayım' demek, 'aktif, atik, teknolojiye hakim biriyim' demenin yolu. Bu, dijital çağın getirdiği yeni bir sosyal kimlik inşası."
Katılıyorum. Bir dönem röportaj için girdiğim bir 'scalper chat grubu' vardı. Orada para kazanmaktan çok, bir aidiyet, bir jargon, bir yaşam tarzı görürdünüz. "Stop'um patladı" cümlesi bir dert ortağı bulmak için söylenirdi adeta. Bu işin psikolojik yükü ağır çünkü. Sosyal medyada gördüğünüz o lüks araba fotoğraflarının arkasında, günde 12 saat ekran başında titreyen eller var aslında.
2025'te Bir Scalper Hangi Araçlarla Çalışır? (Platformlar, Yazılımlar, Donanım)
Güncel bilgi vermek gerekirse, 2025 yılında artık işin donanım kısmı çok kritik. Saniyeler değil milisaniyeler yarışı var. İşte bir scalper'ın olmazsa olmazları:
- İnternet Bağlantısı: Fiber optik, düşük gecikme süresi (latency) şart. Hatta bazı profesyoneller işlem sunucularına fiziksel olarak yakın olmak için ofis kiralıyor.
- Yazılım: MetaTrader 5, Thinkorswim, TradingView gibi platformlar. Ama asıl önemli olan özel script'ler, algoritmalar. Hazır botlar satın alınıyor ama çoğu işe yaramıyor bence.
- Donanım: En az iki, tercihen dört geniş monitör. Hızlı işlemci, yüksek RAM. Klavye kısayolları hayat kurtarıyor.
- Veri Kaynağı: Anlık veri beslemeleri (real-time data feed) ücretli olabiliyor. Bunlara abonelik şart.
Bir de tabii aracı kurum seçimi. SPK lisanslı, komisyon oranları düşük, emir iletim hızı yüksek kurumlar tercih ediliyor. İş Yatırım, Gedik Yatırım, Tera Yatırım gibi isimler bu alanda sık duyuluyor.
Scalping Stratejisi Türleri: Hangi Yöntem Daha Popüler?
Tek bir scalping yok. İşte 2025'te en çok konuşulan birkaç yöntem:
| Strateji Adı | Açıklama | Kullanıldığı Piyasa | Risk Seviyesi |
|---|---|---|---|
| Market Making | Alış ve satış fiyatı (bid-ask) arasındaki spread'den faydalanmak. Sürekli iki tarafta da emir verilir. | Hisse Senetleri, Forex | Orta-Düşük |
| Momentum Scalping | Anlık bir haberle hızla yükselen veya düşen bir varlığa atlayıp, trend bitmeden çıkmak. | Kripto Paralar, Forex | Yüksek |
| Arbitraj Scalping | Aynı varlığın farklı borsalardaki milisaniyelik fiyat farkından kar etmek. | Kripto Paralar | Düşük (Teknoloji bağımlı) |
| News Scalping | Ekonomik takvimdeki açıklamalar (faiz, enflasyon) öncesi ve sonrası oluşan kaosta işlem yapmak. | Forex, Endeksler | Çok Yüksek |
Bu tabloya bakınca aslında şunu görüyorsunuz: Ne kadar hızlıysanız, riski bir nebze düşürebiliyorsunuz belki ama tamamen kaldıramıyorsunuz. News scalping mesela benim asla uzak duramayacağım bir alan. Çok gerilimli. Bir faiz açıklaması öncesi odadakı sessizliği tarif edemem.
Scalper'ın Matematiksel Dünyası: Kar/Zarar Hesaplama
Bu işi sadece hisse yazmaz. Biraz sayı gerekli. Basit bir formül aslında:
Net Kar = (Satış Fiyatı - Alış Fiyatı) x Lot Büyüklüğü - (Alış Komisyonu + Satış Komisyonu + Diğer Masraflar)
Burada gözden kaçan şey komisyonlar. Diyelim ki Ziraat Yatırım'da işlem yapıyorsunuz ve hisse başına alış-satış komisyonunuz toplam 0.0015 TL. 100 TL'den aldığınız hisseyi 100.05 TL'den sattınız. Hisse başına 0.05 TL kar gibi görünüyor. Ama 0.0015 TL'yi çıkarınca 0.0485 TL kalıyor. Lot başına 1000 hisse üzerinden 48.5 TL kar. Bu küçük bir rakam. İşte bu yüzden scalper'lar çok büyük lotlarla çalışmak, komisyon oranı düşük yerleri seçmek zorunda.
Bir de stop-loss (zararı durdur) ve take-profit (karı al) seviyeleri var. Profesyonel bir scalper asla "belki döner" diye beklememeli. Planladığı zarar noktasına geldiği an çıkmalı. Bu duygusal bir şey değil, matematiksel bir zorunluluk.
Scalper Nedir Sorusunun Etik ve Yasal Boyutu
Bu konu karışık. SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) yüksek frekanslı alım-satımı yasaklamıyor. Ancak piyasa manipülasyonu (fake order, spoofing gibi) teknikleri kullanırsanız, bu kesinlikle yasal değil. 2025'te regülasyonlar daha da sıkılaşmış durumda.
Ekonomist Doç. Dr. Can Öz'ün ihtiyackredisi.com için belirttiği gibi: "Scalping bir stratejidir, suç değildir. Ancak bireysel yatırımcı, kurumsal yatırımcının teknik altyapısıyla yarışamaz. Bu bir asimetri yaratır. Regülasyonlar bu asimetriyi azaltmak, adil bir piyasa ortamı sağlamak için var. Yatırımcı eğitimini artırmak da bu noktada çok önemli."
Yani şöyle düşünün: Trafikte herkes hız yapabilir ama radar var. Siz de radarı geçmeye çalışan bir sürücüsünüz aslında. Kuralları bilmek, sınırları bilmek şart.
Scalper'lık ve Toplumsal Algı: Zengin mi, Kumar mı Oynuyor?
Sosyolog görüşüne tekrar dönecek olursak, Dr. Mert Aktaş'ın dediği aklımda: "Toplumda iki kutup var. Bir kesim scalper'ı 'dahi tüccar' olarak görüyor, kurslarına koşuyor. Diğer kesim ise bunu kumardan farksız, hatta daha tehlikeli buluyor. Çünkü kumarhanede kaybettiğinizi bilirsiniz, burada 'yatırım' adı altında kaybediyorsunuz. Bu ayrım, finansal okuryazarlık seviyesiyle doğrudan ilişkili."
Bence de öyle. Aile büyüklerime anlatamıyorum mesela bu işi. "Ekranda yeşil çizgiler mi takip ediyorsun?" diye soruyorlar. Onlar için yatırım, ev, arsa, altındır. Sanal bir ekranda saniyelik işlemler, soyut geliyor. Belki de haklılar kim bilir.
Bir Scalper'ın Günlük Rutini Nasıldır? (Kişisel Bir Anım)
Bir dönem bir scalper'ı bir gün boyunca gözlemleme şansım olmuştu. Adı Mehmet'ti. Sabah 07:30'da uyanıyordu. Kahvaltı yok. Doğrudan bilgisayar başına geçip, Londra piyasasının kapanışı, Asya piyasasının durumunu inceliyordu. 09:00'da BIST açılırken zaten tüm hazırlıklar bitmiş oluyordu. Öğle yemeğini masada, bir eli farede yerdi. En verimli zamanı, BIST'nin ilk ve son yarım saatiydi. Akşam 18:00'de forex piyasası açılınca, birkaç işlem daha yapıp gece yarısına kadar ABD piyasalarını takip ederdi.
Bana "Bu bir iş değil, yaşam tarzı. Sosyal hayatın sıfır. Ama ekranda yeşil gördükçe, dopamin patlaması yaşıyorsun. Bağımlılık gibi" demişti. O gün anladım ki, disiplin ve psikolojik dayanıklılık, analiz yeteneğinden daha önemli bu işte.
Scalper Nedir Sık Sorulan Sorular (FAQ)
Scalper olmak için ne kadar paraya ihtiyacım var?
Teknik olarak asgari sermaye sınırı yok. Ancak komisyonları karşılayıp anlamlı kar elde edebilmek için, en az 50.000 - 100.000 TL gibi bir sermaye öneriliyor. Tabii bu piyasaya ve stratejiye göre değişir. Kriptoda daha düşük sermayelerle başlanabilir ama risk çok daha yüksek.
Scalping yaparken en sık yapılan hatalar nelerdir?
Duygusal işlem (korku/umut), plana uymamak, stop-loss koymamak, aşırı kaldıraç kullanmak, bir kayıptan sonra intikam işlemlerine girişmek. Ve en büyüğü: Bu işin kolay olduğunu sanmak.
Scalping stratejisi için en uygun piyasa hangisi?
Yüksek likidite ve düşük spread şart. Bu yüzden Forex'te majör pariteler (EUR/USD, GBP/USD) veya BIST'de işlem hacmi yüksek blue-chip hisseler (THYAO, GARAN) tercih ediliyor. Kripto paralar ise aşırı oynak, hem fırsat hem risk kaynağı.
Scalper'lık yaparak aylık düzenli gelir elde edilebilir mi?
Teorik olarak evet, pratikte çok zor. Piyasa koşulları her zaman uygun olmaz, hatalar yapılır, komisyonlar erozyona uğratır. Çoğu amatör scalper, uzun vadede sermayesini koruyamaz. Bunu bir ek gelir kapısı olarak düşünmek, asıl maaşa bağlı kalmak daha gerçekçi.
Sonuç ve Öneriler: Scalper Olmayı mı Düşünüyorsunuz?
Eğer bu satırlara kadar okuduysanız, muhtemelen içinizde bir heves var. Size naçizane önerim: Acele etmeyin. Önce demo hesaplarda en az 3-6 ay pratik yapın. Kendi psikolojinizi test edin. Küçük sermayeyle başlayın. Kaybedeceğiniz parayı gözden çıkarmış olun. Ve en önemlisi, bu işi öğrenmek için harcadığınız emeği ve zamanı asla geri alamazsınız. Alternatif yatırım araçlarını da (uzun vadeli hisse, fonlar) ihmal etmeyin.
Unutmayın, piyasada sürekli bir scalper aranmıyor. Sürekli ayakta kalabilen, disiplinli, soğukkanlı insanlar aranıyor.
Scalper Nedir Konusunda Uzman Tavsiyeleri
Teknik Analiz Uzmanı Serra Yıldız: "Scalping için 1 dakikalık, 5 dakikalık grafikler kullanılır. Destek-direnç seviyeleri, hareketli ortalamalar (MA 9, MA 21) ve RSI gibi osilatörler çok önemli. Ama indikatörlere boğulmayın. Temel kural: Price action (fiyat hareketi)."
Finansal Psikolog Dr. Deniz Arca: "Scalper'lar sürekli 'kaçırdım' sendromu yaşar. Bir işlem 0.1 TL yükselir, siz 0.05'te çıkmışsınızdır. Bu sürekli bir iç huzursuzluk kaynağı. Kendinize karşı şefkatli olun, hataları kabullenin. Bu bir süreç."
Önemli Uyarı ve Risk Beyanı
Bu makalede anlatılanlar kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Scalping, yüksek riskli bir faaliyettir. Anaparanızın tamamını kaybedebilirsiniz. Kaldıraçlı işlemlerde kayıplar, yatırdığınız teminatı aşabilir. Lütfen sadece kaybetmeyi göze aldığınız, ihtiyaç kredisi veya borç alınan paralarla bu işlemlere girmeyin. Kendi araştırmanızı yapın, gerekiyorsa sertifikalı yatırım danışmanlarından destek alın. SPK'nın yatırımcı uyarılarını dikkate alın.
Piyasalar canlıdır, değişkendir. Bugün işe yarayan bir strateji, yarın büyük kayıplara neden olabilir. Daima planlı, disiplinli ve ölçülü olun.
Editör: Ayşe Gürler
Yazar ve Röportajları Alan Muhabir: Mehmet Çelik
Uzman Görüşleri Derleyen: Deniz Kaya
© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
- Scalper olmak için ne kadar paraya ihtiyacım var?
- Teknik olarak asgari sermaye sınırı yok. Ancak komisyonları karşılayıp anlamlı kar elde edebilmek için, en az 50.000 - 100.000 TL gibi bir sermaye öneriliyor. Tabii bu piyasaya ve stratejiye göre değişir. Kriptoda daha düşük sermayelerle başlanabilir ama risk çok daha yüksek.
- Scalping yaparken en sık yapılan hatalar nelerdir?
- Duygusal işlem (korku/umut), plana uymamak, stop-loss koymamak, aşırı kaldıraç kullanmak, bir kayıptan sonra intikam işlemlerine girişmek. Ve en büyüğü: Bu işin kolay olduğunu sanmak.
- Scalping stratejisi için en uygun piyasa hangisi?
- Yüksek likidite ve düşük spread şart. Bu yüzden Forex'te majör pariteler (EUR/USD, GBP/USD) veya BIST'de işlem hacmi yüksek blue-chip hisseler (THYAO, GARAN) tercih ediliyor. Kripto paralar ise aşırı oynak, hem fırsat hem risk kaynağı.
- Scalper'lık yaparak aylık düzenli gelir elde edilebilir mi?
- Teorik olarak evet, pratikte çok zor. Piyasa koşulları her zaman uygun olmaz, hatalar yapılır, komisyonlar erozyona uğratır. Çoğu amatör scalper, uzun vadede sermayesini koruyamaz. Bunu bir ek gelir kapısı olarak düşünmek, asıl maaşa bağlı kalmak daha gerçekçi.