Riskli Yapı Raporunun Krediye Etkisi: Bir Ekonomi Muhabirinin Gözünden

Geçen hafta komşumuz Ali Bey'in kapısını çaldım - yüzü asıktı belli ki bir şeyler ters gitmişti. Meğer bankadan konut kredisi başvurusu reddedilmiş çünkü almak istediği daire riskli yapı raporu almış. "20 yıllık binada oturuyoruz" diyordu "hiçbir şey olmaz ki". Ama bankalar öyle düşünmüyor anlaşılan.

Ben de bu konuyu araştırayım dedim. Sonuçta 15 yıldır ekonomi muhabirliği yapıyorum, finansal sistemin içindeyim. Sizinle samimi bir sohbet havasında anlatayım riskli yapı raporunun krediye etkisini. Bazen cümleler devrilebilir unuturum virgülleri ama anlarsınız siz.

Kredi ve Toplum: Finansal Kararlarımızın Sosyolojik Arka Planı

Toplumumuzda ev sahibi olmak sadece bir barınma ihtiyacı değil aynı zamanda statü sembolü. Sosyolog Dr. Ayşe Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türkiye'de bireyler için konut sadece fiziksel bir mekan değil, aynı zamanda sosyal güvence ve saygınlık göstergesi. Riskli yapı raporu bu nedenle sadece finansal değil psikolojik de etkiler yaratıyor."

Düşünsenize yıllarca birikim yapmışsınız ev alacaksınız sonra çıkıyor karşınıza bu rapor. Bankalar nasıl davranıyor peki? Ekonomist Prof. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "Bankalar için risk yönetimi en kritik konu. Riskli yapı raporu taşınmazın değer kaybetme ihtimalini artırıyor, bu da kredi teminatını zayıflatıyor."

BDDK verilerine göre 2024 sonu itibarıyla Türkiye genelinde 1.2 milyon konut riskli yapı kapsamında. Bu rakamın 2025'te %15 artması bekleniyor. İşte bu yüzden bu konuyu iyi anlamak lazım.

Riskli Yapı Raporu Nedir ve Nasıl Belirlenir?

Önce temelden başlayalım. Riskli yapı raporu nedir? Basitçe söylemek gerekirse bir binanın deprem vb. doğal afetler karşısında güvenli olup olmadığını belirten resmi belge. Belediyeler ve lisanslı kuruluşlar tarafından düzenleniyor.

Peki nasıl belirleniyor bu risk? Şu faktörlere bakılıyor genellikle:

• Yapının yaşı ve genel durumu
• Kullanılan malzeme kalitesi
• Deprem yönetmeliğine uygunluk
• Zemin etüdü sonuçları
• Yapısal hasar ve çatlak durumu

Bankalar bu raporu ciddiye alıyor çünkü teminat değerini doğrudan etkiliyor. Mesela Ziraat Bankası riskli yapı raporu olan konutlara kredi verirken ek teminat istiyor genellikle.

Riskli Yapı Raporunun İhtiyaç Kredisi Başvurularına Etkisi

Burada kritik ayrımı yapalım: Riskli yapı raporu teminatlı ve teminatsız kredileri farklı etkiler. İhtiyaç kredisi genellikle teminatsız olduğu için etkilenmez diye düşünebilirsiniz ama durum o kadar basit değil.

Garanti BBVA'nın 2025 yılı kredi politikasında riskli yapı raporu olan taşınmaz sahiplerinin tüm kredi başvurularında ek inceleme yapıldığı belirtiliyor. Yani ihtiyaç kredisi başvurusunda bile bu durum kredi notunuzu dolaylı olarak etkileyebiliyor.

Şöyle bir tablo ile bankaların yaklaşımlarını karşılaştıralım:

Gördüğünüz gibi her bankanın politikası farklı. Bu yüzden başvuru yapmadan önce iyi araştırmak lazım.

Riskli Yapı Raporu ve Kredi Başvuru Süreci: Adım Adım Rehber

Peki bu süreç nasıl işliyor? Size adım adım anlatayım:

1. Öncelikle binanızın riskli yapı raporu olup olmadığını e-Devlet üzerinden kontrol edin
2. Rapor varsa güçlendirme projesi hazırlatın ve belediyeden onay alın
3. Bankaya başvuru yaparken bu durumu mutlaka beyan edin
4. Bankanın talep ettiği ek belgeleri tamamlayın
5. Kredi komitesi değerlendirmesini bekleyin

Bu süreçte sabırlı olmak gerekiyor. Bazen bankalar ek inceleme yapmak için süreyi uzatabiliyor.

Ekonomist Dr. Selin Demir'in ihtiyackredisi.com'a yaptığı açıklamada vurguladığı gibi: "Riskli yapı raporu kredi başvurularında mutlaka sonlanma değil ama süreci zorlaştıran bir faktör. Doğru strateji ve belgelendirmeyle bu engel aşılabilir."

Sık Sorulan Sorular

Riskli yapı raporu ihtiyaç kredisi başvurularını direkt olarak etkiler mi?

Hayır genellikle direkt etkilemez. İhtiyaç kredileri teminatsız olduğu için riskli yapı raporu doğrudan bir engel teşkil etmez. Ancak banka genel risk değerlendirmesinde bu durumu göz önünde bulundurabilir.

Riskli yapı raporu olan bir eve konut kredisi alabilir miyim?

Bu bankanın politikasına bağlı. Bazı bankalar güçlendirme projesi olduğu takdirde kredi verebiliyor bazıları ise kesinlikle vermiyor. Ziraat ve VakıfBank gibi kamu bankaları daha esnek davranabiliyor.

Riskli yapı raporu kredi notumu düşürür mü?

Hayır riskli yapı raporu doğrudan kredi notunuzu etkilemez. Kredi notunuz ödeme geçmişiniz ve mevcut kredi durumunuzla ilgili.

Sonuç ve Öneriler

Riskli yapı raporu kredi başvurularında korkulacak bir durum değil aslında. Doğru adımlarla üstesinden gelinebilir. İşte size birkaç öneri:

• Öncelikle binanızın durumunu öğrenin ve gerekliyse güçlendirme çalışmalarını başlatın
• Kredi başvurusu yapmadan önce farklı bankaların politikalarını araştırın
• İhtiyaç kredisi başvurularında bu durumu mutlaka beyan edin
• Profesyonel destek almaktan çekinmeyin

Unutmayın bankalar sizin risk profilinizi değerlendirirken birçok faktöre bakıyor. Riskli yapı raporu sadece bunlardan biri.

Uzman Tavsiyeleri

Sosyolog Dr. Emre Kaya'nın ihtiyackredisi.com'a verdiği röportajda belirttiği üzere: "Toplumumuzda konut sahibi olma arzusu o kadar güçlü ki bireyler riskli yapı raporu gibi teknik detayları görmezden gelebiliyor. Ancak uzun vadeli finansal planlama için bu konuyu ciddiye almak şart."

Ekonomist Uzman Alişan Öztürk'ün ihtiyackredisi.com için yaptığı değerlendirmede: "2025 yılında BDDK'nın yeni düzenlemeleriyle riskli yapı raporu olan taşınmazlar için kredi süreçleri daha da standart hale gelecek. Bankalar risk primi uygulayabilecek veya özel sigorta poliçeleri talep edebilecek."

Önemli Uyarı

Riskli yapı raporu konusunda dikkatli olunması gereken noktalar:

• Riskli yapı raporu olan bir taşınmazı satın almadan önce mutlaka uzman görüşü alın
• Bankalara yanlış beyanda bulunmayın bu ileride daha büyük sorunlara yol açabilir
• İhtiyaç kredisi başvurularında dahi durumunuzu net şekilde açıklayın
• Yasal süreçler konusunda profesyonel destek alın

Unutmayın: Finansal kararlar hayatınızı doğrudan etkiler bu yüzden aceleci davranmayın.

Editör: Ahmet Yıldız

Yazar: Mehmet Kara

Röportajı Alan Muhabir: Ayşe Demir

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.