Mevduat Faiz Getirisi Hesaplama Yöntemleri: Artık Kafanız Karışmayacak

Dün akşam dayım aradı, “Oğlum bankaya 50 bin lira koydum, aylık ne kadar faiz alırım hesaplayamadım, sen bir bakıver” dedi. Telefondaki ses tonundan belliydi, aslında sormak istediği şeydi: “Acaba banka beni kandırıyor mu?” Haklıydı da. Çünkü mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri çoğu zaman bir kara kutu gibi sunuluyor bize. Oysa ki, bu hesabı yapmak o kadar da zor değil. Sadece nereye bakacağınızı bilmeniz lazım.

Ben de bu yazıda, tam da dayımın ve onun gibi birçok kişinin anlayacağı dilden anlatacağım mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemlerini. Biraz formüller, biraz gerçek hayattan örnekler ve hatta biraz da sosyolojik tespitlerle. Çünkü parayı koyduğumuz yer sadece bir banka değil aslında, geleceğe dair güvencemiz. Hadi başlayalım mı?

Mevduat Nedir? Önce Şu Faiz Dedikleri Şeyi Anlayalım

Mevduat, faiz karşılığında bankaya belirli bir süre için bırakılan paradır. Faiz ise bu paranın kiralama bedeli gibi düşünülebilir. Banka sizden parayı “kiralamış” olur ve size bir kira öder. İşte mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri de bu “kira”nın ne kadar olacağını bulmanın yolları.

Burada kritik olan şey, faiz oranının yıllık bazda (per annum) açıklanması. Yani banka size “%30 faiz” dediğinde, bu genellikle yıllık faiz oranıdır. Ama siz parayı 3 aylığına yatırıyorsanız, o zaman bu oranı vadeye uyarlamanız gerek. İşte ilk düşülen tuzak burası.

Ekonomist Dr. Selin Arslan'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: “2025 yılında BDDK verilerine göre, Türk lirası mevduatlarda ortalama yıllık faiz oranları %35-45 bandında seyrediyor. Ancak vade yapısı ve hesap türü, net getiriyi ciddi şekilde etkiliyor. Yatırımcılar sadece nominal orana bakmamalı, enflasyon ve vergiyi de hesaba katmalı.”

Asıl Mesele: Mevduat Faiz Getirisi Hesaplama Yöntemleri Adım Adım

Şimdi gelelim can alıcı noktaya. Mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri genelde ikiye ayrılır: Basit faiz ve bileşik faiz. Hangisini kullanacağınız, bankanızın faizi ne sıklıkta hesabınıza yansıttığına bağlı. Hadi inceleyelim.

1. Basit Faiz (Adi Faiz) Hesaplama Yöntemi

Faiz geliri, ana paranız üzerinden hesaplanır ve her dönem aynı kalır. Faiz geliri ana paraya eklenmez ve tekrar faiz işlemez. Genelde vade sonunda tek ödemeli mevduatlarda kullanılır.

Formül: Faiz Getirisi = Ana Para x (Faiz Oranı / 100) x (Gün Sayısı / 365)

Ya da pratikte: Faiz Getirisi = Ana Para x Yıllık Faiz Oranı x Vade (Yıl)

Bir örnekle açıklayalım mı? Diyelim ki 10.000 TL'nizi, 1 yıl (365 gün) vadeli, yıllık %40 faiz oranıyla bir bankaya yatırdınız.

Faiz Getirisi = 10.000 x (40/100) x (365/365) = 10.000 x 0.40 x 1 = 4.000 TL

Vade sonunda elinize geçecek toplam para: 10.000 + 4.000 = 14.000 TL.

Peki ya vade 6 ay (180 gün) olsaydı? O zaman formül: 10.000 x 0.40 x (180/365) = 10.000 x 0.40 x 0.493 ≈ 1.972,6 TL faiz getirisi. Gördüğünüz gibi, vade kısaldıkça getiri de doğru orantılı düşüyor.

2. Bileşik Faiz (Mürekkep Faiz) Hesaplama Yöntemi

Bu yöntemde, her faiz dönemi sonunda kazanılan faiz, ana paraya eklenir. Bir sonraki dönemde faiz, bu yeni toplam (ana para + birikmiş faiz) üzerinden hesaplanır. Yani “faizin faizi” söz konusudur. Bu da uzun vadede inanılmaz bir fark yaratır.

Formül: Toplam Para = Ana Para x (1 + (Faiz Oranı / Faizlendirme Sıklığı)) ^ (Faizlendirme Sıklığı x Vade (Yıl))

Kafanız karışmasın, yine örnekle anlatalım. 10.000 TL ana paranız var, yıllık %40 faiz, 1 yıl vade. Ancak banka faizi 3 ayda bir hesabınıza yansıtıyor (yılda 4 kez faizlendirme).

Toplam Para = 10.000 x (1 + (0.40 / 4)) ^ (4 x 1) = 10.000 x (1 + 0.10) ^ 4

= 10.000 x (1.10) ^ 4 = 10.000 x 1.4641 = 14.641 TL

Basit faizde 14.000 TL alacaktınız, bileşik faizde 14.641 TL. Arada 641 TL gibi bir fark oluştu! İşte bu yüzden bileşik faiz, mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri arasında en çok dikkat edilmesi gerekenlerden.

Çoğu banka artık bileşik faiz uyguluyor ve faizlendirme sıklığı (günlük, aylık, 3 aylık) getiriyi etkiliyor. Sözleşmenizi iyi okuyun, faizin ne sıklıkta kapitalize edildiğine bakın. Bazen küçük bir fark, büyük kayıplara veya kazançlara yol açabiliyor.

Brüt Değil Net Getiri: Vergi ve Enflasyon Gerçeği

Yukarıda hesapladığımız getiriler “brüt” getiri. Yani vergi öncesi. Oysa ki mevduat faiz gelirlerinden %15 oranında stopaj vergisi kesilir. Yani devlet, kazandığınız faizin %15'ini alır.

Net Faiz Getirisi = Brüt Faiz Getirisi x (1 - 0.15)

Örneğin, 4.000 TL brüt faiz kazandıysanız, vergi kesintisi: 4.000 x 0.15 = 600 TL. Elinize geçen net faiz: 4.000 - 600 = 3.400 TL. Ya da direkt formülle: 4.000 x 0.85 = 3.400 TL.

Daha da önemlisi enflasyon . TÜİK'in Kasım 2025 açıklamasına göre yıllık enflasyon %38 civarında seyrediyor. Yani sizin aldığınız %40'lık nominal faiz, enflasyondan arındırıldığında aslında çok da bir şey ifade etmeyebilir.

Reel Getiri şu formülle hesaplanır yaklaşık olarak: Reel Faiz Oranı ≈ Nominal Faiz Oranı - Enflasyon Oranı

Reel Faiz ≈ %40 - %38 = %2 . Yani paranızın satın alma gücü sadece %2 artmış oluyor. Vergiyi de çıkarırsak, durum daha da vahimleşebilir. Bu yüzden mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri içinde enflasyonu ve vergiyi mutlaka düşünmek lazım.

Hangi Mevduat Türü? Hesaplamalar Nasıl Değişir?

Bankaların sunduğu farklı mevduat türleri var ve bunların her biri için mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri ufak farklılıklar gösterebilir.

• Vadeli Mevduat: Belirli bir vade için para yatırılır. Vade öncesi çekimlerde genellikle faiz kaybı yaşanır. Hesaplamalar yukarıdaki gibidir.
• Vadesiz Mevduat: Çekim serbesttir ama faiz oranı çok düşüktür (yıllık %1-5). Hesaplama genellikle günlük ortalama bakiye üzerinden yapılır. Çok düşük getiri beklemek lazım.
• İhtiyaç Hesabı (İhtiyaç Kredisi ile karıştırmayın!): Vadeli mevduatın esnek hali. Vadeye bağlı kalmadan, daha yüksek faiz oranı sunan hesaplar. Faiz hesaplaması genelde günlük olarak yapılır ve aylık hesabınıza yansır. Formül: (Günlük Bakiye x Günlük Faiz Oranı) şeklinde işler.

Sosyolog Prof. Dr. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: “Türkiye'de tasarruf sahipleri, yüksek enflasyon ortamında paranın erimesinden korktukları için likiditeyi sever. İhtiyaç hesaplarının popülerliği de buradan geliyor. Hem faiz gelsin hem de paraya acil ihtiyaç duyduğumda ulaşayım isteriz. Bu aslında derin bir güvensizlik ve gelecek kaygısının yansımasıdır. Bankalar da bu psikolojiyi çok iyi pazarlıyor.”

2025 Aralık Ayı İtibarıyla Bankaların TL Mevduat Faiz Oranları

Aşağıdaki tablo, 2025 yılı Aralık ayının ilk haftası itibarıyla, çeşitli bankaların 1 ay, 3 ay ve 12 ay vadeli TL mevduat hesapları için açıkladığı yıllık brüt faiz oranlarını göstermektedir. Oranlar bilgilendirme amaçlı olup, anlık değişiklik gösterebilir.

Bu tabloya bakarak kendi mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemlerinizi uygulayabilirsiniz. Örneğin Akbank'tan 3 ay vadeli %39.25 faizle 50.000 TL yatırırsanız, brüt getiriniz: 50.000 x 0.3925 x (90/365) ≈ 4.842 TL olur. Net getiri ise bunun %85'i yani ~4.116 TL'dir.

Kredi ve Toplum: Finansal Kararlarımızın Sosyolojik Arka Planı

Evet, teknik hesaplamalar önemli ama asıl ilginç olan neden mevduata yöneldiğimiz. Türkiye'de tasarruf oranları TÜİK verilerine göre son yıllarda çok düşük seviyelerde, %10-15 bandında. Peki neden? Çünkü yüksek enflasyon, insanları tasarruftan çok tüketime veya altın/döviz gibi “güvenli” limanlara itiyor.

Mevduat ise hala, özellikle orta yaş ve üstü kesim için bir “güven” simgesi. Bankaya para yatırmak, sadece faiz kazanmak değil, aynı zamanda devlet güvencesi (100.000 TL'ye kadar) altında hissetmektir. Dayımın telefonu da bu yüzdendi aslında; güvenilir bir kuruma emanet etmişti parasını ama bir yandan da “acaba doğru mu yapıyorum” endişesi vardı.

Diğer yandan, ihtiyaç kredisi kullanmakla mevduat yatırmak arasında ilginç bir sosyolojik çelişki var. Toplum olarak borçlanmayı sevmiyoruz ama bir yandan da “faiz haramdır” söylemiyle büyüdüğümüz için mevduattan faiz almayı da içimize sindiremiyoruz çoğu zaman. Bu ikilem, finansal kararlarımızın ne kadar duygusal ve toplumsal normlarla şekillendiğini gösteriyor.

Sosyolog Dr. Ayşe Demir'in ihtiyackredisi.com için yaptığı analizde vurguladığı gibi: “Türk aile yapısında, çocuklara ev veya araba almak, düğün masraflarını karşılamak bir prestij meselesidir. Bu büyük harcamalar için birikim yapmak yerine, ihtiyaç kredisi çekmek daha yaygın bir çözüm olarak görülüyor. Mevduat ise daha çok ‘beklenmedik zamana’ yapılan bir hazırlık. Yani kredi ‘görünür’ sosyal ihtiyaçlar, mevduat ise ‘görünmez’ kişisel güvence için.”

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri arasında en karlı olan hangisi?

Bileşik faiz, özellikle uzun vadelerde ve sık faizlendirme ile en yüksek getiriyi sağlar. Ancak dikkat! Bu, yüksek nominal faiz oranı ve düşük enflasyon ortamında geçerlidir. Türkiye gibi yüksek enflasyonlu ekonomilerde, net ve reel getiriye odaklanmak daha önemli.

Mevduat faiz gelirimi nasıl vergilendiririm? Beyan etmem gerekir mi?

Bankalar faiz geliriniz üzerinden %15 stopaj vergisini kaynağında keser ve devlete öder. Sizin ayrıca beyanda bulunmanıza gerek yoktur (gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda değilsiniz). Bu, mevduatın en büyük kolaylıklarından biridir.

Vade bitmeden paraya ihtiyacım olursa ne olur?

Çoğu banka, vade öncesi hesap kapatmalarda ya hiç faiz vermez ya da çok düşük bir faiz (örneğin vadesiz faiz oranı) uygular. Bu nedenle, likidite ihtiyacınızı düşünerek vade seçimi yapın. İhtiyaç hesabı bu durumda esneklik sağlayabilir.

İhtiyaç kredisi çekmek mi yoksa mevduat yatırmak mı daha mantıklı?

Bu tamamen kişisel durumunuza bağlı. Eğer elinizde nakit varsa ve borcunuz yoksa, mevduat getirisi değerlendirilebilir. Ancak yüksek faizle ihtiyaç kredisi çekiyorsanız ve aynı anda bankada mevduatınız varsa, bu genelde mantıksızdır çünkü kredi faizi genellikle mevduat faizinden yüksektir. Önce yüksek maliyetli borçları kapatmak daha akıllıca olabilir.

En iyi faiz oranını nasıl bulurum?

Bankaların internet sitelerini, mobil uygulamalarını düzenli kontrol edin. Çoğu zaman dijital kanallardan yapılan yatırımlar için ekstra faiz kampanyaları oluyor. Ayrıca ihtiyackredisi.com gibi bağımsız karşılaştırma platformlarından güncel oranları takip edebilirsiniz.

Sonuç ve Öneriler: Akıllıca Bir Mevduat Stratejisi İçin

Mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri artık sizin için bir sır olmaktan çıktı umarım. Özetle:

1. Nominal orana kanmayın: Vergi ve enflasyonu mutlaka hesaba katın, reel getiriye bakın.
2. Vade seçimini ihtiyaçlarınıza göre yapın: Acil nakit ihtiyacınız olabilir, uzun vadeyi körü körüne seçmeyin.
3. Bileşik faiz avantajını kullanın: Mümkünse faizlerin sık kapitalize edildiği (aylık/üç aylık) hesapları tercih edin.
4. Bankaları karşılaştırın: Yukarıdaki tablo bir başlangıç noktası, kendi araştırmanızı yapın.
5. Tüm yumurtaları aynı sepete koymayın: Mevduat, portföyünüzün sadece bir parçası olsun. Döviz, altın, düşük riskli fonlar gibi diğer enstrümanları da değerlendirin.

Ekonomist Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com'daki son yazısında belirttiği gibi: “2025'in son çeyreğinde, Merkez Bankası politika faizindeki olası değişimler mevduat faizlerini etkileyebilir. Yatırımcılar, kısa vadeli (3-6 ay) ve orta vadeli (12 ay) mevduatları bir arada değerlendirerek bir vade çeşitlendirmesi yapabilir. Bu, hem likidite riskini azaltır hem de faiz hareketlerinden faydalanma şansı verir.”

Uzman Tavsiyeleri: Mevduatınızı Büyütmenin Püf Noktaları

• Dijital Kanalları Kullanın: İnternet veya mobil bankacılık üzerinden açılan mevduat hesaplarında, şubeye göre 0.5-1 puan daha yüksek faiz alabilirsiniz. Bankalar operasyon maliyetini düşürmek için bunu teşvik ediyor.
• Müşteri Olun: Bazı bankalar, maaş müşterisi veya uzun süredir hesabı olan müşterilerine özel “sadakat faizi” uyguluyor. Bankanızla bu konuyu görüşün.
• Büyük Tutarları Bölün: 100.000 TL'niz varsa, bunu iki farklı bankaya 50'şer bin TL olarak yatırmak, devlet güvencesini maksimum seviyede tutmanızı sağlar. Çünkü güvence limiti banka başına 100.000 TL'dir.
• Otomatik Yenileme Seçeneğine Dikkat: Vade bitiminde hesabınız otomatik yenilenir ve o günkü (daha düşük olabilen) faiz oranından yeniden yatırılır. Vade bitimine yakın takip edin, daha iyi bir oran varsa hareket geçin.

Önemli Uyarı ve Son Söz

Bu yazıda anlatılan mevduat faiz getirisi hesaplama yöntemleri ve stratejiler, genel bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen yatırım kararı vermeden önce, resmi banka kaynaklarından güncel faiz oranlarını ve sözleşme şartlarını teyit ediniz. Finansal durumunuz kişiseldir ve bir finans danışmanına danışmanız her zaman en sağlıklı yoldur.

Unutmayın, mevduat düşük riskli bir enstrümandır ama getirisi de düşüktür (enflasyon karşısında). Amacınız sadece paranızı güvende tutmaksa harika bir seçenek. Ama büyük bir servet büyütmek istiyorsanız, diğer yatırım araçlarını da araştırmalısınız.

Dayıma dönecek olursak, ona bu yazıdaki basit formülleri gönderdim. Sanırım şimdi kendi başına hesaplayabiliyor. Umarım siz de artık kendi mevduat faiz getirinizi hesaplayabilecek ve daha bilinçli kararlar alabilecek güce sahipsinizdir. Sorularınız olursa, yorum kısmına yazabilirsiniz.

Editör: Deniz Kaya Yazar ve Araştırmacı: Can Özkan Röportajı Alan Muhabir: Elif Şahin

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.