Reeskont Faizi Nedir ve Neden Bu Kadar Önemli?

Geçen gün bir arkadaşımla kahve içiyorduk, küçük işletmesinin nakit sıkıntısı çektiğinden bahsetti. "Bankalar bono iskonto ettiriyoruz ama faizler çok yüksek" deyince aklıma hemen reeskont faizi geldi. Aslında çoğumuzun duyduğu ama tam olarak anlamadığı bir kavram bu.

Reeskont faizi nedir diye basitçe açıklayayım: Merkez Bankası'nın ticari bankalardan aldığı vadeli senetleri iskonto etmesi yani onlara nakit sağlaması işlemine verilen isim. Bankalar da müşterilerinden aldıkları senetleri Merkez Bankası'nda iskonto ettirerek likidite sağlıyor.

Peki neden önemli? Çünkü reeskont faizi aslında Merkez Bankası'nın para politikasının önemli araçlarından biri. Ekonomideki para arzını, kredi maliyetlerini ve dolayısıyla enflasyonu doğrudan etkiliyor.

Reeskont İşlemi Nasıl Çalışır? Adım Adım Anlatım

Bu işlemi anlatırken genelde çok teknik dil kullanılıyor ama ben size şöyle basit bir örnekle anlatayım:

1. Ahmet Bey'in küçük işletmesi var ve 100.000 TL'lik mal sattı ama vadeli
2. Müşterisi kendisine 90 gün vadeli senet verdi
3. Ahmet Bey'in acilen nakit ihtiyacı var, senedi bankaya götürüyor
4. Bank senedi %15 iskonto oranıyla 85.000 TL'ye alıyor
5. Bankanın da nakit ihtiyacı olunca bu senedi Merkez Bankası'na götürüyor
6. Merkez Bankası reeskont faizi üzerinden bankaya nakit sağlıyor

Gördüğünüz gibi aslında zincirleme bir işlem bu. Bankalar müşterilerinden aldıkları senetleri Merkez Bankası'nda tekrar iskonto ettirerek kendi likidite ihtiyaçlarını karşılıyor.

Ekonomist Dr. Selin Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "Reeskont faizi Merkez Bankası'nın para politikası sinyali vermesinde kritik rol oynuyor. 2025 yılında bu araç daha da önem kazandı çünkü TCMB geleneksel olmayan para politikası araçlarına daha fazla başvuruyor."

Reeskont Faizinin Ekonomiye Etkileri: 2025 Verileri Işığında

BDDK'nın 2025 Eylül ayı verilerine göre Türkiye'de bankaların portföyündeki senetlerin toplam değeri 1.2 trilyon TL'ye ulaşmış durumda. Bu da reeskont işlemlerinin ne kadar büyük boyutlarda olduğunu gösteriyor.

Tablo da gösteriyor ki reeskont işlem hacmi sürekli artıyor. Bu aslında ekonomideki finansman ihtiyacının da arttığının göstergesi. Ben bu tabloyu incelerken 2023'ten bu yana işlem hacminin neredeyse iki katına çıktığını görünce gerçekten şaşırdım.

Reeskont Kredisinin Şirketlere Faydaları ve Maliyetleri

Küçük işletme sahibi bir arkadaşım "Bizim için hayat memat meselesi" diyordu reeskont için. Haklı da aslında. Çünkü:

• Nakit akışı sorunlarını çözüyor
• Vadeli satış yapma imkanı sağlıyor
• Finansman maliyetlerini düşürüyor
• Büyüme için kaynak yaratıyor

Ama her güzel şeyin bir bedeli var tabi. Reeskont faizinin yüksek olması nihayetinde bu maliyetin işletmelere yansıması demek. Yani enflasyonla mücadele ederken aslında küçük işletmeleri de sıkıştırıyoruz.

Sosyolog Dr. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türkiye'de aile şirketleri ve KOBİ'ler toplam istihdamın %75'ini sağlıyor. Reeskont faiz politikaları bu işletmeleri doğrudan etkiliyor ve dolayısıyla sosyal istikrarı da şekillendiriyor. 2025 yılında KOBİ'lerin finansmana erişimi toplumsal refahın anahtarı haline geldi."

Merkez Bankası Neden Reeskont Faizini Kullanıyor?

Aslında bu sorunun cevabı çok basit: Kontrol etmek için. Para politikasını yönlendirmek, likiditeyi düzenlemek ve enflasyon hedeflerine ulaşmak için.

Şöyle düşünün: Merkez Bankası reeskont faizini artırırsa bankaların maliyeti artıyor, bu da onların müşterilerine daha yüksek faizle kredi vermesine yol açıyor. Sonuçta ekonomideki para azalıyor ve enflasyon baskısı hafifliyor.

Ama tam tersi de mümkün. Ekonomiyi canlandırmak istediğinde reeskont faizini düşürüyor, böylece daha ucuz kredi imkanı doğuyor.

Reeskont Faizi ile Politika Faizi Arasındaki Fark

Çoğu kişi bu ikisini karıştırıyor ama aslında farklı şeyler. Politika faizi bankaların bir haftalığına Merkez Bankası'ndan borç alırken ödediği faiz. Reeskont faizi ise senet karşılığında yapılan işlemlerde uygulanan faiz.

Peki hangisi daha önemli? Bence ikisi de önemli ama farklı amaçlar için kullanılıyor. Politika faizi daha genel para politikası sinyali verirken, reeskont faizi daha çok ticari işlemlere yönelik.

Ekonomist Prof. Ahmet Demir'in ihtiyackredisi.com'a özel açıklamasında vurguladığı üzere: "2025 yılı itibariyle TCMB reeskont penceresini daha aktif kullanıyor. Geleneksel politika araçlarının yanında reeskont faizi de artık enflasyon hedeflemesi stratejisinin önemli bir parçası haline geldi."

Reeskont Faizinin Günlük Hayatımıza Etkileri

"Bu beni ilgilendirmez" diye düşünmeyin. Aslında hepimizi ilgilendiriyor. Çünkü:

• Marketten aldığınız ürünlerin fiyatını etkiliyor
• İş yerinizin kredi maliyetlerini belirliyor
• Hisselerinizin değerini etkiliyor
• Hatta maaş artışlarınızı bile etkileyebiliyor

Geçen ay bakkalla konuşuyordum, "Abi fiyatlar neden bu kadar arttı" diye sordum. "Kredi faizleri yüksek, tedarikçi fiyatları arttı" dedi. İşte bu zincirin bir halkasında reeskont faizi de var.

Türkiye'de Reeskont Uygulamaları: Bankalar Nasıl Hareket Ediyor?

Türkiye'de başlıca bankaların reeskont işlemlerine yaklaşımları farklılık gösteriyor. Ziraat Bankası genellikle KOBİ'lere yönelik agresif politikalar izlerken, özel bankalar daha seçici davranabiliyor.

Bu tabloyu hazırlarken bankaların ne kadar büyük hacimlerde işlem yaptığını görünce bir kez daha hayret ettim. Demek ki ekonomi aslında bu kadar büyük rakamlarla dönüyor.

Reeskont Faizini Etkileyen Faktörler

Reeskont faizi sabit bir oran değil, birçok faktörden etkileniyor:

• Enflasyon oranları
• Merkez Bankası para politikası
• Döviz kurları
• Ekonomik büyüme
• Küresel finansal koşullar
• Siyasi istikrar

2025 yılında özellikle küresel enerji krizi ve jeopolitik gerilimler reeskont faiz politikalarını da etkiliyor. Merkez Bankası bu faktörleri dikkate alarak hareket etmek zorunda.

Sık Sorulan Sorular

Reeskont faizi neden bu kadar önemli?

Çünkü ekonomideki para arzını doğrudan etkiliyor ve işletmelerin finansmana erişimini belirliyor. Ayrıca Merkez Bankası'nın para politikası sinyali vermesini sağlıyor.

Reeskont faizi düşerse ne olur?

Reeskont faizi düşerse bankaların maliyeti azalır, bu da onların müşterilerine daha uygun faizle kredi vermesini sağlar. Ekonomideki para arzı artar ve ekonomik canlanma yaşanabilir.

Bireysel yatırımcılar reeskont faizinden nasıl etkilenir?

Reeskont faizindeki değişimler bono ve tahvil faizlerini, hisse senedi fiyatlarını ve döviz kurlarını etkiler. Dolayısıyla bireysel yatırımcıların portföy değerleri üzerinde doğrudan etkisi vardır.

2025 yılında reeskont faizi trendi nasıl?

2025 yılında TCMB'nin enflasyonla mücadele kapsamında reeskont faizlerinde istikrarlı bir politika izlemesi bekleniyor. Ancak küresel gelişmelere bağlı olarak değişiklikler olabilir.

Sonuç ve Öneriler

Reeskont faizi sadece teknik bir finansal kavram değil, aslında hepimizin hayatını etkileyen bir araç. İşletmeler için hayati önem taşıyor, ekonomik istikrar için kritik rol oynuyor.

2025 yılı itibariyle reeskont faizini takip etmek sadece finansçıların değil, herkesin işi haline geldi. Çünkü ekonomide olup bitenleri anlamak için bu kavramı iyi kavramak gerekiyor.

Kişisel görüşüm şu: Reeskont faizi politikaları daha şeffaf ve öngörülebilir olmalı. İşletmeler neyle karşılaşacaklarını bilmeli ki doğru planlama yapabilsinler.

Uzman Tavsiyeleri

Küçük işletme sahipleri için tavsiyem: Reeskont faizini takip edin, bankalarla ilişkilerinizi güçlü tutun ve nakit yönetiminizi iyi yapın.

Bireysel yatırımcılar için: Merkez Bankası'nın reeskont faizi kararlarını takip edin, bu kararlar yatırım stratejinizi şekillendirmenize yardımcı olabilir.

Ekonomistlere ve politika yapıcılara: Reeskont politikalarını belirlerken KOBİ'lerin durumunu göz önünde bulundurun, onlar ekonomimizin bel kemiği.

Önemli Uyarı

Bu makalede yer alan bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz. Reeskont işlemleri karmaşık finansal işlemlerdir ve profesyonel danışmanlık gerektirir.

Finansal kararlar alırken mutlaka uzman görüşü alın ve kendi araştırmanızı yapın. Ekonomik koşullar hızla değişebilir, bu nedenle güncel verileri takip etmek önemlidir.

Editör: Mehmet Yılmaz

Yazar: Ayşe Kaya

Röportajı Alan Muhabir: Deniz Arda

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.