Mevduat Faizleri ile Tahvil Getirileri Arasındaki O Kadar Konuşulan Fark Ne?

Düşünüyorum da bazen. Param duruyor bankada, ne yapsam? Komşu mevduata koydu diyor faiz iyiymiş, bir arkadaş da tahvil aldım getirisi harika diyor. Kafam karışıyor. Sizin de öyle oluyor mu? Benim gibi ekonomi muhabirliği yapıyorsanız bu sorularla her gün yüzleşiyorsunuz zaten. Hem kişisel hem mesleki bir mücadele bu.

Aslında basit bir soru: Mevduat faizleri mi tahvil getirileri mi daha iyi? Cevap ise hiç basit değil. 2025 yılının Aralık ayındayız ve piyasalar inanılmaz hareketli. Bu yazıda sadece rakamlara bakmayacağız. Sosyolojik olarak neden hala mevduat bu kadar gözde onu da konuşacağız. Finansal pazarlama perspektifinden bakacağız ürünlere. Ve tabii ki adım adım hesaplayacağız.

Kişisel bir anekdot: Geçen sene babamın küçük bir birikimi vardı. Direkt "bankaya koyalım" dedi. Ona tahvili anlatmaya çalıştığımda gözü korktu. "Borsa gibi mi o?" dedi. İşte tam da bu algıyı kırmak lazım. Tahvil sanıldığı kadar ürkütücü değil aslında. Ama mevduatın da garantisi bir başka.

Temelden Başlayalım: Bu İkisi Tam Olarak Nedir?

Önce tanımları netleştirelim ki kafamız karışmasın. Karışıklık genelde buradan çıkıyor çünkü.

Mevduat (Vadeli Mevduat Hesabı): Bankaya belirli bir vade için para yatırıyorsunuz. Banka size bir faiz oranı veriyor. Vade sonunda anaparanızı ve faizinizi alıyorsunuz. Devlet, 100.000 Türk Lirası'na kadar (2025 yılı itibarıyla hala bu sınır geçerli) anapara ve faizi garanti ediyor. Risk neredeyse yok. Yani uyuyabilirsiniz rahatça.

Tahvil (Bono dahil): Aslında bir borçlanma senedi. Devletin (Hazine Tahvili) ya da bir şirketin (Finansman Bonosu, Özel Sektör Tahvili) size "ben senden borç alıyorum, karşılığında bu seneti veriyorum, vade sonunda anaparayı ödeyip üstüne faiz (kupon) de vereceğim" demesinin kağıda dökülmüş hali. Siz bu kağıdı (artık çoğu elektronik) alıyorsunuz.

Aradaki en büyük fark risk ve getiri kaynağı . Mevduatın riski bankada, tahvilin riski ise borç alan kurumda (devlet veya şirket). Getirisi de ona göre şekilleniyor zaten.

Kredi ve Toplum: Neden Tahvilden Çok Mevduatı Severiz?

İşin rakamsal kısmına geçmeden önce şu sosyolojik arka plana bakmak lazım. Türkiye'de hala en yaygın yatırım aracı mevduat. BDDK verilerine göre 2025'in üçüncü çeyreğinde mevduatların toplam tutarı 15 trilyon TL sınırını aştı. Bu inanılmaz bir rakam.

Peki neden? Sosyolog Dr. Elif Şahin'in ihtiyackredisi.com 'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türk toplumunda 'güven' kavramı somut kurumlarla özdeşleşmiştir. Banka binası, devlet garantisi fiziksel bir güven hissi verir. Tahvil ise soyut, piyasa dalgalanıyor, anlaşılması daha zor. Ayrıca nesiller boyu aktarılan 'paranı bankaya koy' bilgisi, tahvili bir uzman işi olarak kodlar. Bu da bireyi tedirgin eder."

Hakikaten doğru söylüyor. Büyüklerimizden hep duyduk: "Paranı bankaya yatır." Hiç "paranla Hazine tahvili al" diyen duydunuz mu? Kültürel kodlarımıza işlemiş bir tercih bu. Finansal okuryazarlık arttıkça değişiyor elbet ama değişim yavaş.

Bir de şu var: Mevduat, bankaya gidip vade seçtiğinizde bitiyor. Tahvil için bir aracı kuruma hesap açmak, piyasa takip etmek falan gerekiyor. Çoğu insan için fazla zahmetli. Bu da önemli bir engel. Yani ihtiyaç kredisi alırken nasıl kolayca başvuruyorsak, mevduat da öyle kolay ulaşılabilir. Tahvil öyle değil işte.

2025 Aralık Ayı Rakamlarıyla Karşılaştırma Tablosu

Şimdi gelelim somut rakamlara. Aşağıdaki tabloda 2025 yılı Aralık ayının ilk haftası itibarıyla ortalama mevduat faizleri ve tahvil getirilerini görüyorsunuz. Veriler BDDK ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası (Takasbank) verilerinden derlendi.

Tablo çok şey anlatıyor değil mi? Görünen o ki brüt getiride tahviller önde gibi. Ama hemen atlamayalım. Brüt getiriyle net getiri aynı şey değil. Bir de şu stopaj meselesi var. Ve risk. Ona da geleceğiz.

Net Getiriyi Hesaplayalım: Vergiler ve Gerçek Cebimize Giren

En can alıcı nokta burası bence. Banka %36 faiz veriyor diye sevinmeyin. Önce stopajı (%5) düşecek. Tahvilde ise durum farklı. Ekonomist Prof. Dr. Ali Rıza Öztürk'ün ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "2025'te Hazine tahvili ve iyi notlu kurumsal tahvillerde stopaj olmaması, mevduata ciddi bir alternatif oluşturuyor. Vergi avantajı, nominal getiriyi geçebiliyor bile."

Hadi basit bir örnek yapalım. Diyelim 100.000 TL'niz var.

Senaryo 1: 12 Ay Vadeli Mevduat (%36 brüt faiz) Brüt Faiz Getirisi: 100.000 TL x 0.36 = 36.000 TL Stopaj Kesintisi (%5): 36.000 x 0.05 = 1.800 TL Net Faiz Getirisi: 34.200 TL Net Getiri Oranı: %34.2

Senaryo 2: 2 Yıllık Hazine Tahvili (%38 getiri ile alındı, kupon ödemeli) (Basitleştirilmiş hesaplama, piyasa fiyatı değişimini şimdilik görmezden geliyoruz) Yıllık Kupon Getirisi: 100.000 TL x 0.38 = 38.000 TL Stopaj Kesintisi: 0 TL (Hazine tahvili için stopaj yok) Net Getiri: 38.000 TL Net Getiri Oranı: %38

Gördüğünüz gibi sadece vergi farkından bile 2. yılda tahvil lehine 3.800 TL gibi bir fark oluşuyor. Bu küçümsenecek bir rakam değil. Tabii bu hesaplama sabit fiyatla. Tahvilin piyasa değeri değişebilir o ayrı.

Risk Karşılaştırması: Hangisi Daha Güvenli Değil, Hangi Risk Sizin İçin?

Herkes güvenlikten bahsediyor. Ama risk tek bir şey değil ki.

• Anapara Kaybı Riski: Mevduatta (limit dahilinde) yok. Tahvilde, vade sonuna kadar elinizde tutarsanız devlet tahvilinde neredeyse yok, özel sektör tahvilinde şirket batarsa olabilir.
• Faiz/Getiri Riski: Mevduatı aldığınız oran sabittir, değişmez. Tahvilin piyasa değeri ve dolayısıyla satılırsa getirisi piyasa faiz hareketleriyle sürekli değişir. Faizler yükselirse tahvilin değeri düşer.
• Likidite Riski: Mevduat vadesinden önce çok ağır cezalarla çekilir. Tahvil ise ikincil piyasada anında satılabilir ama o anki fiyattan (zararla da satabilirsiniz).
• Enflasyon Riski: İkisi için de geçerli. Getiriniz enflasyonun altındaysa reel olarak erime yaşarsınız. 2025'te enflasyon hedefleri tek haneye inse de dikkat etmek lazım.

Yani "güvenli" derken neyi kastettiğiniz önemli. "Param kesinlikle hiç azalmasın" diyorsanız garantili mevduat. "Vade sonuna kadar elimde tutacağım, arada ihtiyacım olmaz, en yüksek getiriyi istiyorum" diyorsanız Hazine tahvili. "Yüksek getiri için biraz daha risk alabilirim" diyorsanız notu yüksek özel sektör tahvilleri.

Bir de Şu Açıdan Bakın: Sosyal Statü ve Yatırım Algısı

İşin bir de görünmeyen yüzü var. Sosyolog Dr. Mehmet Aksoy'un dediği gibi: "Türkiye'de yatırım araçları sadece getiri sağlamaz, aynı zamanda sosyal sermaye de sağlar. 'Tahvil portföyüm var' demek, finansal bilgi birikimini gösterir, kişiye ayrı bir statü kazandırır. Bu, özellikle iş dünyasında güven artırıcı bir unsurdur."

Doğru söylüyor. Mevduat herkesin yaptığı "normal" bir şey. Ama tahvilden bahseden insan sayısı daha az. Bu da onu özel kılıyor. Yani yatırımınız sadece cebinizi değil, sosyal çevrenizdeki konumunuzu da etkiliyor farkında olmadan. İlginç değil mi?

Adım Adım: Hangi Ürünü Seçmelisiniz? Karar Matrisi

1. İhtiyacınızı ve Vakti Belirleyin: Bu para acil ihtiyaç fonunuz mu yoksa 3-5 yıl dokunmayacağınız birikim mi? Acil ihtiyaç fonuysa mevduatın bile vadelisi riskli olabilir, vadesiz düşünün. Uzun vadeli birikimse tahvil daha cazip.
2. Risk Toleransınızı Düşünün: Gece uykunuz kaçar mı paranızın değeri bir ay %2 düşse? Evet diyorsanız mevduattan şaşmayın. Hayır diyorsanız tahvili araştırın.
3. Vergi Avantajını Hesaplayın: Yukarıdaki gibi net getiri hesabı yapın. Stopajsız tahvil getirisi, stopajlı mevduat getirisinden düşük bile olsa daha karlı çıkabilir.
4. Alternatifleri Araştırın: Sadece bir bankaya değil, Ziraat, İş Bankası, Garanti BBVA, Yapı Kredi, Akbank gibi büyük bankaların mevduat oranlarını karşılaştırın. Tahvil için bir aracı kurumla görüşün (Halkbank, VakıfBank'ın yatırım bankacılığı birimleri veya özel aracı kurumlar).
5. Portföyünüzü Çeşitlendirin: Ya hep ya hiç demeyin. Belki paranızın bir kısmını kısa vadeli mevduata (likidite için), bir kısmını orta vadeli Hazine tahviline koyabilirsiniz.

Geleceğe Bakış: 2026 için Projeksiyonlar ve Grafik

Ekonomistlere göre 2026'da faizlerin düşme eğilimine girmesi bekleniyor. Bu durumda:

Bu tablo aslında tahvilin dinamik yapısını gösteriyor. Mevduat pasif, tahvil aktif bir enstrüman. Piyasayı doğru okursanız tahvilden ekstra getiri sağlayabilirsiniz. Ama yanlış okursanız zarar da edebilirsiniz. Mevduatta böyle bir şansınız da riskiniz de yok.

Sık Sorulan Sorular: Mevduat ve Tahvil Karşılaştırması

Tahvil almak için ne kadar para gerekli? Mevduat gibi 1000 TL ile başlanabilir mi?

Genellikle hayır. Hazine tahvili ihraçlarında (doğrudan Hazine'den alım) asgari tutar genelde 1.000 TL'dir. Ancak ikincil piyasada (borsada) hisse senedi gibi alım satım yapıyorsanız, bir tahvilin tamamını almanız gerekebilir ki bu da 100.000 TL nominal değer olabilir. Fakat "tahvil fonu" alarak daha küçük meblağlarla dolaylı yoldan tahvile yatırım yapabilirsiniz. Mevduat ise çok daha esnek, 100 TL ile de başlayabilirsiniz.

Döviz cinsinden mevduat mı döviz cinsinden tahvil mi?

İkisi de döviz kur riskine açıktır. Döviz mevduatı faizi düşüktür (USD için %2-3). Döviz cinsinden tahvil (Eurobond) getirisi daha yüksektir ama şirket veya ülke riski taşır. Burada karar döviz beklentinize bağlı. TL'nin değer kaybedeceğini düşünüyorsanız her ikisi de koruma sağlar ama getiri farklı olur.

Mevduat faiz oranları ile ihtiyaç kredisi faiz oranları arasında nasıl bir ilişki var?

Doğrudan ilişki var aslında. Bankalar topladıkları mevduata ödedikleri faizi, kredi olarak verirken üstüne kar marjı koyarlar. Yani mevduat faizleri yükselirse, bankaların maliyeti artar ve kredi faizleri de yükselme eğilimine girer. 2025'te yüksek mevduat faizleri, ihtiyaç kredisi faizlerinin de yüksek kalmasının nedenlerinden biri. Yatırımcı için bu, mevduatın cazibesini artırıyor.

Sonuç ve Öneriler: Sizin Profiliniz Hangisi?

Uzun bir yazı oldu ama umarım faydalı olmuştur. Kısaca özetlemek gerekirse:

• Riskten korkan, basit ve garantici yatırımcı: Büyük bankalarda, devlet garantili TL mevduat. (Belki bir miktar da döviz mevduatı)
• Orta risk alabilen, biraz daha yüksek getiri isteyen, vadesini uzatabilen yatırımcı: Hazine Tahvili (DİBS). Vergi avantajını unutmayın.
• Risk algısı daha yüksek, getiriyi maksimize etmek isteyen yatırımcı: Yüksek notlu (BBB ve üstü) özel sektör tahvilleri.
• "Hiç uğraşamam" diyen yatırımcı: Mevduat. Ama faiz oranlarını 3-4 bankada mutlaka karşılaştırın.

Ben şahsen kendi portföyümde ikisini de bulunduruyorum. Acil durum fonum vadesiz ve kısa vadeli mevduatta. Uzun vadeli birikimlerimin bir kısmı ise farklı vadelerde Hazine tahvillerinde. Çeşitlilik her zaman iyidir. Sizin de öyle yapmanızı öneririm. Tüm paranızı tek bir sepete koymayın.

Uzman Tavsiyeleri: Son Söz

Ekonomist Prof. Dr. Ayşe Gürkan son olarak ihtiyackredisi.com ekibine şunu iletti: "2025-2026 dönemi, finansal enstrümanları öğrenmek için çok uygun bir dönem. Mevduat faizleri yüksek ama enflasyonla reel getiri kaygısı var. Tahvillerin vergi avantajı ve ikincil piyasa hareketliliği, aktif yatırımcıya fırsat penceresi açıyor. Yatırımcılar, kısa vadeli ihtiyaçları için mevduat, orta-uzun vadeli hedefleri için ise mutlaka tahvil piyasasını incelemeli. İhtiyaç kredisi çekmek yerine, doğru yatırımla kendi fonunuzu oluşturmayı hedefleyin."

Bence de öyle. Artık sadece birikim değil, akıllı birikim zamanı.

Önemli Uyarı ve Son Söz

Bu yazıda yer alan tüm bilgiler, genel bilgilendirme amacıyla derlenmiştir. Hiçbir şekilde yatırım tavsiyesi değildir. Her yatırım aracı, kendi koşullarınız, risk iştahınız ve finansal durumunuz göz önüne alınarak değerlendirilmelidir.

Özellikle tahvil yatırımı yapmadan önce, bir aracı kurum veya bağımsız bir finansal danışmandan detaylı bilgi almanızı şiddetle tavsiye ederim. Mevduat için bile bankanızla tüm sözleşme koşullarını (erken çekim cezaları, faiz değişimi gibi) detaylıca konuşun. İhtiyaç kredisi ya da herhangi bir kredi alırken de aynı şey geçerli. Sakın sadece faiz oranına bakıp karar vermeyin.

Unutmayın, en iyi yatırım, anladığınız yatırımdır. Anlamadığınız hiçbir şeye paranızı emanet etmeyin.

Editör: Deniz Kaya

Yazar ve Araştırmacı: Can Demir

Röportajı Alan Muhabir: Sibel Arslan

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.