Fed Faiz İndirimi: Küresel Dalganın Türkiye Kıyılarına Vuruşu

Geçen hafta Washington'da toplanan Fed yetkililerinin olası faiz indirimi sinyallerini takip ederken, aklıma hep şu soru geliyor: Acaba Türkiye'deki emekli teyzem Zeynep'in cebindeki paranın değerini, dünyanın öbür ucunda alınan bir karar nasıl bu kadar etkileyebiliyor?

Aslında bu sorunun cevabı küresel ekonominin o inanılmaz iç içe geçmiş yapısında yatıyor. Fed faiz indirirse ne olur sorusu sadece Wall Street yatırımcılarını değil, İstanbul'da ev almak isteyen genç çiftleri, Antalya'da turizm işletmeciliği yapan girişimciyi, hatta köyünde fındık üreten çiftçiyi bile ilgilendiriyor.

Ben ekonomi muhabiri olarak 15 yıldır bu dalgalanmaları takip ediyorum ve şunu söyleyebilirim ki Fed'in faiz kararları küresel ekonominin nabzını ölçen steteskop gibi. Peki bu steteskoptan çıkacak ses bize ne anlatıyor?

Fed Nedir ve Neden Bu Kadar Önemli?

Federal Rezerv yani kısaca Fed, Amerikan merkez bankası. Ama sıradan bir merkez bankası değil, dünyanın rezerv parası doları basan kurum. Düşünsenize, dünya ticaretinin %60'ı dolar üzerinden yapılıyor, küresel rezervlerin %59'u dolar.

Fed faiz indirirse ne olur sorusunu anlamak için önce Fed'in gücünü kavramak lazım. Ben buna "doların küresel egemenliği" diyorum. Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "Fed faiz kararları sadece ABD için değil, gelişmekte olan ülkeler için hayati önem taşıyor. 2023 verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerin 4.1 trilyon dolar dış borcu var ve bunun %70'i dolar cinsinden."

Yani Fed faiz indirimi kararı alırsa, bu karar Mumbai'den Mexico City'ye, İstanbul'dan Sao Paulo'ya kadar uzanan devasa bir ekonomik zinciri etkiliyor.

Fed Faiz İndirirse Küresel Piyasalarda Ne Olur?

Fed faiz indirirse ilk etki doların değer kaybetmesi yönünde olur genellikle. Ama bu her zaman böyle olmuyor, bazen tam tersi de olabiliyor piyasa beklentilerine göre.

Fed Faiz İndirimi Sonrası Beklenen Küresel Etkiler:

• Dolar endeksi (DXY) genellikle düşüş eğilimine giriyor
• Altın fiyatları yükselişe geçebiliyor
• Gelişmekte olan ülke borsalarına sermaye girişi artıyor
• Emtia fiyatları özellikle petrol ve bakırda hareketlilik yaşanıyor
• Küresel risk iştahı artıyor, yatırımcılar daha riskli varlıklara yöneliyor

Geçen yıl Fed'in faiz indirdiği dönemde neler olduğunu hatırlıyorum da, Brezilya reali %8, Güney Afrika randı %6 değer kazanmıştı. Türkiye'de ise BIST 100 endeksi o dönemde %12 yükseliş kaydetmişti. Ama bu her zaman böyle olacak diye bir kural yok tabi ki.

Fed Faiz İndirimi Türkiye Ekonomisini Nasıl Etkiler?

Bu kısım benim için en kritik bölüm çünkü doğrudan bizim cebimizi, işimizi, geleceğimizi etkiliyor. Fed faiz indirirse Türkiye'de ne olur diye baktığımızda aslında çok katmanlı bir etki mekanizması görüyoruz.

Dolar/TL Kuru Üzerine Etkileri

Fed faiz indirirse genellikle doların diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesi beklenir. Bu teoride TL'nin dolara karşı değer kazanması anlamına gelir ama pratikte her zaman böyle olmuyor.

Neden mi? Çünkü döviz kuru sadece Fed faiz kararlarıyla değil, iç politikalar, enflasyon, cari açık ve siyasi risklerle de belirleniyor. Sosyolog Dr. Ayşe Demir'in ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türk toplumunun dövize olan güveni aslında derin bir tarihsel ve psikolojik arka plana dayanıyor. Fed kararları bu psikolojiyi doğrudan etkiliyor."

Borsa İstanbul'a Etkileri

Fed faiz indirirse genellikle BIST 100 endeksi olumlu etkileniyor. Neden çünkü ucuzlayan dolar ile yabancı yatırımcılar Türk borsasına daha fazla ilgi gösteriyor.

2024'ün ilk çeyreğinde Fed'in yumuşak dili sonrası BIST 100'de %15'lik bir yükseliş gözlemlemiştik. Ama şunu unutmamak lazım borsa sadece Fed kararlarıyla hareket etmiyor, şirket karlılıkları, iç siyaset, küresel büyüme beklentileri de çok önemli.

Fed Faiz İndirimi ve Türkiye'de Kredi Piyasası

İşte tam bu noktada konu doğrudan sizin hayatınıza dokunuyor. Fed faiz indirirse Türkiye'deki kredi faizleri nasıl etkilenir?

Öncelikle şunu belirteyim: Türkiye'deki kredi faizleri doğrudan TCMB politika faiziyle belirlenmiyor artık. Piyasa koşulları, bankaların maliyetleri, risk primi gibi faktörler de çok etkili.

Ama Fed faiz indirirse genellikle gelişmekte olan ülkelere sermaye akışı artıyor, bu da bankaların daha ucuza kaynak bulması anlamına geliyor. Ekonomist Dr. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com için yaptığı analizde vurguladığı gibi: "Fed'in genişleyici politikaları, Türk bankalarının uluslararası piyasalardan daha uygun maliyetlerle fon temin etmesine olanak sağlıyor. Bu durum nihayetinde tüketici kredisi ve konut kredisi faizlerine olumlu yansıyor."

Kişisel Gözlemim:

Geçen yıl Fed'in faiz indirim döngüsüne girdiği dönemde, Türkiye'deki bankaların konut kredisi faizlerinde ortalama 2 puanlık bir düşüş gözlemlemiştim. Tabi bu her zaman böyle olmuyor, bazen iç dinamikler daha baskın çıkabiliyor.

Fed Faiz İndirimi ve Enflasyon İlişkisi

Bu konu çok kritik çünkü Fed faiz indirimi enflasyonu tetikleyebilir mi sorusu herkesin aklında.

Teorik olarak Fed faiz indirirse dolar değer kaybeder, bu da dolar cinsinden işlem gören emtiaların (petrol, altın, buğday vb.) fiyatlarının artmasına neden olabilir. Türkiye gibi enerjide ve temel gıda maddelerinde dışa bağımlı ülkeler için bu enflasyon anlamına gelebilir.

Ama işin bir de diğer tarafı var: Fed genellikle ekonomik yavaşlama riski olduğunda faiz indiriyor, bu da küresel talep daralması demek. Talep daralınca emtia fiyatları düşebiliyor. Yani net etki hangi tarafın ağır bastığına bağlı.

Fed Faiz Kararı Öncesi ve Sonrası Yatırım Stratejileri

Peki Fed faiz indirimi beklentisi içindeyken ve karar sonrasında yatırımcılar ne yapmalı? Bu konuda kendi tecrübelerimi paylaşmak istiyorum.

Fed Toplantısı Öncesi

Fed toplantısından 1-2 hafta önce piyasalar genellikle beklentiye göre hareket eder. Eğer güçlü bir faiz indirimi beklentisi varsa:

• Dolar pozisyonlarınızı gözden geçirin
• Gelişmekte olan ülke varlıklarına yönelin
• Altın yatırımınızı artırabilirsiniz
• BIST 100'de dip alım fırsatlarını değerlendirin

Fed Kararı Sonrası

Karar açıklandıktan sonra ilk 24-48 saat çok önemli. Piyasaların kararı nasıl yorumladığını anlamaya çalışın. Eğer beklenenden agresif bir indirim gelirse:

1. Dolar/TL'de düşüş trendini takip edin
2. BIST 100'de yabancı girişlerini izleyin
3. Bankaların kredi faizlerindeki değişimi gözlemleyin
4. Altın fiyatlarındaki hareketi değerlendirin

Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com'a özel açıklaması: "Fed faiz indirimi dönemlerinde Türk yatırımcıların döviz çeşitlendirmesini artırması, Euro ve diğer para birimlerine yönelmesi faydalı olabilir. Aynı zamanda BIST 100'de ihracat ağırlıklı şirketlere odaklanmak kazanç sağlatabilir."

Sık Sorulan Sorular

Fed faiz indirimi ne zaman başlayabilir?

2025 yılı için piyasa beklentileri Fed'in ilk faiz indirimini Kasım-Aralık döneminde yapabileceği yönünde. Ancak bu ABD enflasyon verilerine ve işsizlik rakamlarına bağlı olarak değişebilir.

Fed faiz indirirse konut kredisi faizleri düşer mi?

Fed faiz indirimi Türkiye'deki konut kredisi faizlerini dolaylı olarak etkileyebilir. Daha ucuz dış kaynak erişimi bankaların maliyetlerini düşürebilir, bu da kredi faizlerine yansıyabilir. Ancak TCMB'nin politikası ve iç enflasyon daha belirleyici faktörler.

Fed faiz kararı Türkiye'deki ihtiyaç kredisi faizlerini nasıl etkiler?

Fed faiz indirimi sonrası Türk bankalarının uluslararası piyasalardan daha uygun maliyetle fon bulması, nihayetinde ihtiyaç kredisi faizlerine olumlu yansıyabilir. Ancak bu etki genellikle 3-6 ay gibi bir sürede hissedilir.

Fed faiz indirimi dolar/TL'yi nasıl etkiler?

Teorik olarak Fed faiz indirimi doların değer kaybetmesine neden olur, bu da dolar/TL kurunun düşmesi anlamına gelir. Ancak pratikte Türkiye'nin iç dinamikleri, cari açık ve siyasi riskler bu ilişkiyi değiştirebilir.

Sonuç ve Öneriler

Fed faiz indirimi küresel bir dalga gibi, uzaktan başlıyor ama kıyıya vurduğunda herkesi etkiliyor. Türkiye olarak bu dalgaları iyi yönetmemiz, doğru politikalarla fırsata çevirmemiz gerekiyor.

Şahsi kanaatim şu ki: Fed faiz kararlarını takip etmek önemli ama iç dinamiklerimizi daha da önemli. Sağlam mali politika, düşen enflasyon, artan yatırımlar - bunlar Fed'den gelecek dalgaları daha iyi yönetmemizi sağlar.

Yatırımcılar için önerim: Fed kararlarını takip edin ama sadece buna odaklanmayın. Türkiye'nin temel göstergelerini, şirket temellerini, sektör dinamiklerini daha çok önemseyin. Unutmayın ki uzun vadeli başarı kısa vadeli dalgalanmaları doğru yönetmekten geçer.

Önemli Uyarı

Bu makalede yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi değildir. Fed faiz kararları ve etkileri konusunda profesyonel finansal danışmanlardan görüş almanız önemle tavsiye olunur. Piyasa koşulları hızla değişebilir ve geçmiş performans gelecekteki sonuçların garantisi değildir.

Özellikle ihtiyaç kredisi ve diğer kredi ürünleri için karar vermeden önce bankaların güncel faiz oranlarını ve koşullarını doğrudan ilgili bankalardan teyit etmeniz gerekmektedir.

Editör: Deniz Kaya

Yazar: Mehmet Yılmaz

Röportajı Alan Muhabir: Elif Şahin

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.