Çocuk Kredi Kartı: Finansal Eğitim mi, Risk mi?

Geçen gün yeğenim Elif'in doğum gününde yaşadığımız bir olay beni bu konuyu araştırmaya itti. 14 yaşındaki Elif, annesinin cüzdanından kartı alıp online oyun için 500 lira harcama yapmış. Tabii aile de şok!

Aslında düşündüm de bizim zamanımızda harçlık vardı şimdi çocuklar dijital ödemelerle büyüyor. Peki bu değişim onları nasıl etkiliyor? Çocuk kredi kartı gerçekten gerekli mi yoksa erken mi?

BDDK verilerine göre 2024 sonu itibarıyla 18 yaş altı bireylerin bankacılık ürünleri kullanım oranı %35 artış göstermiş. Bu artışın sosyolojik arka planını anlamak için sosyolog Dr. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Dijitalleşen dünyada çocukların finansal okuryazarlığı artık temel yaşam becerisi haline geldi."

Çocuk Kredi Kartı Nedir Aslında?

Öncelikle şunu netleştireyim: Türkiye'de 18 yaş altı bireylere doğrudan kredi kartı verilmiyor. Yasal olarak mümkün değil. Peki medyada duyduğumuz "çocuk kredi kartı" ne?

Aslında bunlar ebeveynlerin ana kartlarına bağlı ek kartlar. Yani sizin kartınızın bir kopyası gibi düşünün ama çocuğunuzun adına. Limitini siz belirliyorsunuz, harcamaları siz takip ediyorsunuz.

2025 Yılında Çocuk Ek Kart Veren Bankalar

Bu tabloyu hazırlarken bankaların web sitelerini tek tek inceledim ve 2025 Kasım ayı itibarıyla güncel verileri topladım. Garanti BBVA'nın ücretsiz olması dikkat çekici mesela.

Kredi ve Toplum: Finansal Kararlarımızın Sosyolojik Arka Planı

Şimdi buraya dikkat! Çocuklara kart vermek sadece finansal bir karar değil aslında. Toplumsal değişimin bir yansıması. Eskiden çocuklar fiziki para ile alışveriş yapmayı öğrenirdi şimdi dijital dünyaya adapte olmaları gerekiyor.

Sosyolog Prof. Ayşe Demir'in ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu çarpıcı tespiti paylaştı: "Orta gelirli ailelerde çocuklara finansal özerklik verme yaşı 16'dan 13'e düştü. Bu aslında ebeveynlerin çocuklarını dijital dünyaya hazırlama çabasının bir göstergesi."

Ben de kendi çevremde gözlemliyorum bu durumu. Komşumuzun 14 yaşındaki oğlu market alışverişini kartla yapıyor mesela. Ama acaba gerçekten parayı yönetmeyi öğreniyor mu yoksa sadece ödeme yapmayı mı?

TÜİK verilerine göre 2024'te 15-24 yaş arası gençlerin %68'i düzenli online alışveriş yapıyor. Bu oran 2020'de %45'miş. Yani dijital finansal araçlarla tanışma yaşı giderek düşüyor.

Avantajlar ve Riskler: İki Yüzlü Madalya

Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com'a özel açıklamasında vurguladığı gibi: "Çocuk kredi kartı doğru kullanıldığında finansal okuryazarlık eğitim aracına dönüşebilir. Ancak kontrolsüz bırakılırsa gelecekte borç batağına dönüşebilir."

Avantajları

• Finansal sorumluluk bilinci kazandırır
• Acil durumlarda güvenlik hissi verir
• Dijital ödeme sistemlerine adapte eder
• Bütçe yönetimi öğretir

Riskleri

• Kontrolsüz harcama alışkanlığı
• Erken yaşta borçlanma
• Güvenlik ihlalleri
• Aile içi çatışmalar

Kendi yeğenim Elif'in yaşadığı olaydan sonra şunu anladım: Asıl mesele kartı vermek değil, çocuğa finansal disiplini öğretmek. Yoksa kart harçlığın dijital versiyonundan başka bir şey değil.

Gerçek Başvuru Süreci: Adım Adım

Pratikte nasıl işliyor bu süreç? Araştırdım, banka banka dolaştım ve şu adımları belirledim:

1. Ana kart sahibi olmak (18 yaş üstü)
2. Bankanın internet/mobil şubesine giriş yapmak
3. Kart işlemleri bölümünden "ek kart talep et" seçeneği
4. Çocuğun kimlik bilgilerini girmek
5. Limit belirlemek (genelde ana kart limitinin %10-20'si)
6. Onay vermek ve kartın gelmesini beklemek

Garanti BBVA'da bu işlem 5 dakika sürdü mesela. Ama İş Bankası'nda ek belge isteyebiliyorlar bazen. Değişkenlik gösterebiliyor yani.

Yasal Boyut ve Sınırlamalar

Bu kısım çok önemli! Türk Borçlar Kanunu madde 15 diyor ki: 18 yaş altı bireyler kendi başlarına hukuki işlem yapamaz. Yani çocuğun yaptığı harcamalardan ebeveyn sorumlu.

BDDK'nın 2024 yılında yayınladığı genelgede ek kartlar için minimum yaş sınırı 13 olarak belirlenmiş. Ama bankalar kendi politikalarını oluşturabiliyor bu konuda.

Şu an piyasada 13-15 yaş aralığında ek kart veren bankalar var ama 18 yaş altı bireylere asla bağımsız kredi kartı verilmiyor. Bunu net olarak söyleyeyim.

Sık Sorulan Sorular

Çocuk kredi kartı için en düşük yaş kaç?

2025 itibarıyla genel uygulama 13 yaş. Ama bazı bankalar 15 yaş sınırı koyabiliyor. Ziraat Bankası mesela 15 yaş altına ek kart vermiyor.

Çocuğum kartla sürekli oyun harcaması yapıyor, ne yapmalıyım?

Öncelikle limiti düşürün. Çoğu bankanın mobil uygulamasında anlık limit değişikliği yapabiliyorsunuz. Ayrıca çocuğunuzla açıkça konuşun ve bütçe yönetimini öğretin.

Ek kartın aylık maliyeti ne kadar?

Çoğu banka ek kart için ücret almıyor. Garanti BBVA, Akbank, İş Bankası ücretsiz. Yapı Kredi ise aylık 5 TL ücret alıyor.

Uzman Tavsiyeleri

Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'dan altın değerinde tavsiyeler:

• Başlangıç limitini düşük tutun, zamanla artırın
• Harcamaları birlikte değerlendirin
• Tasarruf alışkanlığı kazandırın
• Dijital güvenlik kurallarını öğretin

Sosyolog Prof. Ayşe Demir'in eklediği: "Çocuğunuza kart verirken onunla finansal sorumluluk sözleşmesi yapın. Hangi harcamalar için kullanacağı, limit aşım durumunda neler olacağı net olsun."

Önemli Uyarı

Dikkat! Çocuk kredi kartı asla kontrolsüz kullanılmamalı. Ebeveyn gözetimi şart. Ayrıca unutmayın ki çocuğun yaptığı tüm harcamalardan siz sorumlusunuz. Kart kaybolması veya kötüye kullanım durumunda derhal bankayı arayın.

BDDK'nın 2024 verilerine göre ek kartlardan kaynaklı dolandırıcılık vakaları bir önceki yıla göre %23 artmış. Bu nedenle güvenlik önlemlerini asla ihmal etmeyin.

Sonuç ve Öneriler

Şahsi kanaatim şu: Çocuk kredi kartı iyi niyetle başlayan ama dikkatle yönetilmesi gereken bir araç. Doğru kullanıldığında çocuğunuza finansal okuryazarlık kazandırabilir. Ama kontrolü kaybederseniz hem maddi hem manevi zararlar doğurabilir.

2025 yılı itibarıyla bankaların bu konuda daha fazla eğitim içeriği sunması gerektiğini düşünüyorum. Sadece kart vermek yetmiyor, finansal eğitim de sunmalılar.

Son sözüm şu: Kartı verin ama daha önemlisi, çocuğunuza paranın değerini ve yönetimini öğretin. Yoksa dijital çağın dijital sorunlarıyla baş başa kalırsınız.

Editör: Mehmet Çelik

Yazar: Deniz Aydın

Röportajı Alan Muhabir: Sema Yıldız

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.