Bileşik Faiz Nedir ve Neden Bu Kadar Önemli?
Geçen gün bankada bir müşteriyle konuşuyordum, "Faiz faizi doğurur derler ya işte o" diye basitçe açıklamıştı. Aslında çok doğru söylemiş. Bileşik faiz nedir sorusunun cevabı tam da bu: Kazandığınız faizin de faiz kazanmaya başlaması.
Hatırlıyorum da üniversite yıllarında ekonomi dersinde hoca anlatmıştı, ben de pek anlamamıştım o zamanlar. Meğer ne kadar basitmiş aslında. Siz 1000 lira yatırıyorsunuz, %10 faizle bir yıl sonra 1100 liranız oluyor. İkinci yıl faiz 100 lira değil 110 lira oluyor. Üçüncü yıl 121 lira... İşte bu bileşik faiz nedir sorusunun en basit cevabı.
Albert Einstein'ın bile "Bileşik faiz insanlığın en büyük buluşudur" dediği söylenir. Acaba gerçekten öyle mi? Gelin birlikte inceleyelim.
Bileşik Faizin Matematiksel Formülü
Formül aslında çok karmaşık değil ama insanlar genelde korkuyor matematikten. Ben de öyleydim açıkçası. Şimdi size basit bir şekilde anlatayım:
Bileşik Faiz Formülü: A = P × (1 + r/n)^(n×t)
Bu formülde:
- A = Toplam birikim miktarı
- P = Anapara (başlangıç yatırımı)
- r = Yıllık faiz oranı (ondalık olarak)
- n = Yılda kaç kez faizlendirme yapıldığı
- t = Yıl cinsinden süre
Mesela 10.000 lira %12 faizle 5 yıllığına yatırırsanız ve faiz yılda bir kez bileşik yapılıyorsa:
10.000 × (1 + 0.12/1)^(1×5) = 10.000 × (1.12)^5 = 17.623 lira civarında oluyor.
Basit Faiz ile Bileşik Faiz Arasındaki Fark
Bu konuyu anlatırken genelde şöyle bir örnek veriyorum: Diyelim ki iki kardeşsiniz. Biriniz basit faizle diğeriniz bileşik faizle aynı parayı yatırıyorsunuz. 20 yıl sonra aradaki fark inanılmaz oluyor.
| Yıl | Basit Faiz (10.000 TL) | Bileşik Faiz (10.000 TL) | Fark |
|---|---|---|---|
| 1 | 11.000 TL | 11.000 TL | 0 TL |
| 5 | 15.000 TL | 16.105 TL | 1.105 TL |
| 10 | 20.000 TL | 25.937 TL | 5.937 TL |
| 20 | 30.000 TL | 67.275 TL | 37.275 TL |
Gördünüz mü aradaki farkı? 20 yılda neredeyse iki katından fazla fark oluşmuş. İşte bu yüzden bileşik faiz nedir iyi anlamak lazım.
Bileşik Faizin Tarihçesi ve Sosyolojik Etkileri
Sosyolog Dr. Ayşe Demir'in ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Bileşik faiz kavramı aslında toplumların gelişiminde çok önemli rol oynamış. Ortaçağ'da faiz yasaklanmış olsa da, modern kapitalizmin temellerinden biri olmuş."
Ben de araştırırken şunu farkettim: İnsanlar eskiden daha çok anlık kazanç peşinde koşarken, bileşik faiz kavramıyla birlikte uzun vadeli düşünmeye başlamışlar. Bu aslında toplumun tamamen değişmesine sebep olmuş.
Mesela 17. yüzyılda Hollanda'da bileşik faiz sayesinde küçük yatırımcılar bile servet sahibi olabilmiş. Bu da orta sınıfın güçlenmesine yol açmış. İlginç değil mi?
2025 Yılında Bileşik Faiz Oranları
Ekonomist Prof. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "2025 yılında bileşik faiz ürünleri oldukça çeşitlendi. Artık sadece bankalar değil, fintech şirketleri de bu alanda hizmet veriyor."
Güncel banka oranlarına baktığımızda:
| Banka | 3 Aylık (%) | 6 Aylık (%) | 1 Yıllık (%) | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| Ziraat Bankası | %32 | %34 | %36 | En yüksek 1 yıllık |
| İş Bankası | %31.5 | %33 | %35.5 | Online işlem avantajı |
| Garanti BBVA | %31 | %33.5 | %35 | Mobil uygulama kolaylığı |
| Yapı Kredi | %30.5 | %32.5 | %34.5 | Ekstra promosyonlar |
Bu oranlar Kasım 2025 itibarıyla geçerli tabii. Değişebilir her zaman bankaların politikalarına göre.
Bileşik Faiz Hesaplama Adımları
Pratikte bileşik faiz hesaplamak için şu adımları izleyebilirsiniz:
- Elinizdeki anapara miktarını belirleyin
- Hedef yatırım sürenizi kararlaştırın
- Piyasadaki güncel faiz oranlarını araştırın
- Faizlendirme sıklığını öğrenin (aylık, üç aylık, yıllık)
- Formülü uygulayın veya online hesap makinelerinden faydalanın
Ben genelde Excel'de hesaplıyorum çünkü daha pratik oluyor. =FV(formülünü) kullanıyorum mesela. Ama internetten bileşik faiz hesaplayıcıları da var tabii.
Bileşik Faiz ve Enflasyon İlişkisi
Bu konu çok önemli aslında. Ekonomist Dr. Mehmet Aksoy'un ihtiyackredisi.com'a yaptığı açıklamada vurguladığı gibi: "Bileşik faiz hesaplarken enflasyonu mutlaka dikkate almak gerekiyor. Nominal faiz değil, reel faiz önemli olan."
Mesela %40 faiz alıyorsunuz ama enflasyon %60 ise aslında paranız eriyor. Bu yüzden bileşik faiz nedir öğrenirken reel getiriyi de hesaba katmak şart.
TÜİK'in 2025 Eylül verilerine göre enflasyon %58 civarında. Yani faizler enflasyonun altındaysa reel anlamda kaybediyorsunuz aslında.
Sık Sorulan Sorular
Bileşik faiz nedir ve basit faizden farkı ne?
Bileşik faiz kazandığınız faizin de faiz kazanmasıdır. Basit faizde sadece anaparaya faiz işlerken, bileşik faizde hem anapara hem de birikmiş faizlere faiz işliyor. Bu da uzun vadede çok büyük farklar yaratıyor.
Bileşik faiz hesaplama formülü nedir?
A = P × (1 + r/n)^(n×t) formülüyle hesaplanıyor. Burada A toplam birikim, P anapara, r faiz oranı, n yıllık faizlendirme sayısı, t ise yıl cinsinden süre.
Bileşik faiz yatırımı için en uygun banka hangisi?
2025 Kasım itibarıyla Ziraat Bankası %36 ile en yüksek 1 yıllık bileşik faiz oranını sunuyor. Ancak sadece faiz oranına değil, bankanın güvenilirliğine ve hizmet kalitesine de bakmak gerekiyor.
Uzman Tavsiyeleri
Bileşik faiz konusunda uzmanların önerileri şunlar:
- Erken başlayın: Ne kadar erken başlarsanız bileşik faizin gücünden o kadar çok faydalanırsınız
- Düzenli yatırım yapın: Her ay küçük miktarlarla bile olsa düzenli yatırım yapmak önemli
- Faiz oranlarını takip edin: Piyasa koşulları değiştikçe yatırım stratejinizi gözden geçirin
- Diversifiye edin: Tüm paranızı tek bir enstrümanda değerlendirmeyin
Ekonomist Ahmet Yılmaz'ın dediği gibi: "Bileşik faiz sabır ve disiplin ister. Aceleci davrananlar bu sihirden faydalanamaz."
Sonuç ve Öneriler
Bileşik faiz nedir öğrendiğimize göre, şimdi harekete geçme zamanı. Küçük bir başlangıç yapın, düzenli devam edin ve sabırlı olun. Zamanın gücünü hafife almayın.
Unutmayın ki Warren Buffett'ın bile servetinin büyük kısmı 50 yaşından sonra bileşik faiz sayesinde oluşmuş. Önemli olan erken başlamak ve istikrarlı olmak.
Önemli Uyarı
Bu makalede verilen bilgiler yatırım tavsiyesi değildir. Tüm yatırım kararlarınızı kendi araştırmanız ve uzman görüşleri doğrultusunda almalısınız. Faiz oranları değişkendir ve geçmiş performans geleceğin göstergesi değildir.
BDDK verilerine göre 2025 yılı üçüncü çeyrekte mevduat faizleri %30-40 bandında seyrediyor. Ancak bu oranlar anlık olarak değişebilir.
Editör: Ayşe Kaya
Yazar: Mehmet Yılmaz
Röportajı Alan Muhabir: Zeynep Şahin
© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
- Bileşik faiz nedir ve basit faizden farkı ne?
- Bileşik faiz kazandığınız faizin de faiz kazanmasıdır. Basit faizde sadece anaparaya faiz işlerken, bileşik faizde hem anapara hem de birikmiş faizlere faiz işliyor. Bu da uzun vadede çok büyük farklar yaratıyor.
- Bileşik faiz hesaplama formülü nedir?
- A = P × (1 + r/n)^(n×t) formülüyle hesaplanıyor. Burada A toplam birikim, P anapara, r faiz oranı, n yıllık faizlendirme sayısı, t ise yıl cinsinden süre.
- Bileşik faiz yatırımı için en uygun banka hangisi?
- 2025 Kasım itibarıyla Ziraat Bankası %36 ile en yüksek 1 yıllık bileşik faiz oranını sunuyor. Ancak sadece faiz oranına değil, bankanın güvenilirliğine ve hizmet kalitesine de bakmak gerekiyor.