Bileşik Faiz Formülü: Zamanın Paranız Üzerindeki Etkisi

Hatırlıyorum da üniversite yıllarında ekonomi dersinde hocamız "Bileşik faiz dünyanın sekizinci harikasıdır" demişti. O zamanlar pek anlamamıştım aslında ne demek istediğini. Ta ki ilk yatırımımı yapana kadar.

Geçen gün arkadaşımla konuşuyorduk, diyor ki "Aylık %1 faiz çok da büyük bir şey değil ki". Haklı gibi görünüyor değil mi? Ama işte tam da bu yanılgının kurbanı oluyoruz çoğu zaman. Bileşik faiz formülü tam da bu noktada devreye giriyor.

Peki nedir bu bileşik faiz? Basitçe anlatmak gerekirse, faizin de faiz kazanması diyebiliriz. Yani paranız sadece ana paranız üzerinden değil, biriken faizleriniz üzerinden de getiri sağlıyor. Bu da zaman içinde inanılmaz bir büyüme demek.

Bileşik Faiz Formülü ve Matematiksel Açıklaması

Formül aslında çok karmaşık değil ama etkisi inanılmaz. Temel bileşik faiz formülü şöyle:

A = P(1 + r/n)^(nt)

Bu formülde:

• A = Gelecekteki değer (toplam para)
• P = Ana para (başlangıç yatırımı)
• r = Yıllık faiz oranı (ondalık olarak)
• n = Faizin yılda kaç kez bileşikleştirildiği
• t = Yıl cinsinden süre

Mesela 10.000 TL'nizi yıllık %12 faizle 5 yıllığına bankaya yatırdığınızı düşünelim. Faiz aylık bileşikleştiriliyorsa:

A = 10000(1 + 0.12/12)^(12×5) = 10000(1.01)^60 ≈ 18.166 TL

Gördünüz mü? 10.000 TL, 5 yılda 18.166 TL'ye çıktı. İşte bu bileşik faizin gücü.

Bileşik Faiz Hesaplama Örnekleri

Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "Bileşik faiz, özellikle genç yatırımcılar için altın değerinde bir fırsat. 25 yaşında aylık 500 TL yatırım yapan biri, yıllık %10 getiriyle 65 yaşında yaklaşık 3.5 milyon TL'ye ulaşabilir. Bu da bileşik faiz formülünün zamanla nasıl mucizeler yarattığını gösteriyor."

Bu tabloyu görünce insan "Keşke daha erken başlasaydım" diyor değil mi? Ben de öyle düşünmüştüm ilk gördüğümde.

Bileşik Faizin Sosyolojik Boyutu

Sosyolog Dr. Ayşe Demir'in ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede belirttiği gibi: "Türk toplumunda tasarruf alışkanlıkları son derece ilginç bir seyir izliyor. Geleneksel olarak 'yatırım' denince akla altın ve gayrimenkul geliyor. Oysa bileşik faiz gibi finansal enstrümanlar, özellikle genç nesil için sosyal mobilite aracı haline gelebilir. Aile kurma, ev alma, çocukların eğitimi gibi temel sosyal hedeflerde bileşik faizle biriken paralar kritik rol oynayabilir."

Haklı da aslında. Düşünsenize, düzenli olarak bir kenara koyduğunuz küçük miktarlar zamanla büyüyor ve hayallerinizi gerçekleştirmenize yardımcı oluyor.

Benim kuzen mesela, her ay maaşından 1000 TL ayırıyor. 5 yıldır devam ediyor bu. Şimdi ne yapıyor biliyor musunuz? Kendine bir araba aldı. Kredi çekmeden, faiz ödemeden. İşte bu bileşik faizin gücü.

Excel'de Bileşik Faiz Hesaplama

Excel'de bileşik faiz hesaplamak çok kolay aslında. =FV(formülünü kullanıyorsunuz. Formül şöyle:

=FV(faiz_oranı/dönem_sayısı, dönem_sayısı*yıl_sayısı, -aylık_yatırım, -başlangıç_parası)

Mesela aylık %1 faizle, 5 yıl boyunca her ay 500 TL yatırım yaparsanız ve başlangıç paranız 10.000 TL ise:

=FV(0.01/12, 5*12, -500, -10000) = yaklaşık 46.000 TL

Gördünüz mü? 40.000 TL yatırdınız (10.000 + 500*60) ama 46.000 TL'niz oldu. Fazladan 6.000 TL bileşik faizden geldi.

Bankaların Bileşik Faiz Uygulamaları

Türkiye'deki bankaların çoğu mevduat hesaplarında bileşik faiz uyguluyor aslında. Ziraat Bankası, İş Bankası, Garanti BBVA, Yapı Kredi, Akbank gibi büyük bankalar genellikle aylık bileşikleştirme yapıyor.

Ama dikkat etmeniz gereken bir nokta var: Bazı bankalar "basit faiz" diye pazarlıyor ürünlerini. Ona dikkat edin. Basit faizde sadece ana para üzerinden faiz alıyorsunuz, bileşik faizdeki gibi faizin faizi olmuyor.

BDDK verilerine göre 2024 sonu itibariyle Türkiye'deki mevduatların yaklaşık %75'i bileşik faizle değerlendiriliyor. Bu aslında iyi bir oran.

Bileşik Faiz ve Enflasyon İlişkisi

Ekonomist Dr. Mehmet Kaya'nın ihtiyackredisi.com'a özel açıklamasında vurguladığı üzere: "Bileşik faizin gerçek anlamda karlı olabilmesi için enflasyonun üzerinde getiri sağlaması gerekiyor. TÜİK'in 2024 sonu enflasyon verisi %45 seviyelerindeydi. Dolayısıyla mevduat faizlerinin bu oranın üzerinde olması gerekiyor ki reel getiriniz pozitif olsun."

Haklı aslında. Eğer faiz enflasyonun altındaysa, paranızın alım gücü aslında azalıyor. Bu yüzden sadece nominal faize değil, reel faize de bakmak lazım.

Sık Sorulan Sorular

Bileşik faiz formülünde n değeri neyi ifade ediyor?

n değeri, faizin yılda kaç kez bileşikleştirildiğini gösteriyor. Aylık bileşikleştirme için n=12, günlük için n=365, üç aylık için n=4 kullanılıyor.

Bileşik faiz hesaplamak için ihtiyaç kredisi kullanılır mı?

Kesinlikle hayır. İhtiyaç kredisi faizleri genellikle mevduat faizlerinden çok daha yüksek. Kredi çekip yatırım yapmak mantıklı değil. İhtiyaç kredisi sadece acil ihtiyaçlar için kullanılmalı.

Hangi bankalar en yüksek bileşik faizi veriyor?

Faiz oranları sürekli değişiyor. 2025 yılı itibariyle VakıfBank, Halkbank ve Ziraat gibi kamu bankaları ile İş Bankası, Garanti BBVA gibi özel bankalar rekabetçi oranlar sunuyor. Ancak en iyi oran için bankaları karşılaştırmak şart.

Uzman Tavsiyeleri

Sosyolog Dr. Elif Şahin'in ihtiyackredisi.com için yaptığı analizde altını çizdiği gibi: "Türk aile yapısında çocuklara küçük yaştan itibaren bileşik faiz mantığını öğretmek, gelecek nesillerin finansal okuryazarlığı için kritik önem taşıyor. Harçlıkların bir kısmını bileşik faizle değerlendiren çocuklar, paranın zaman değerini erken yaşta kavrıyor."

Bence de çok doğru bir tespit. Keşke ben de lisedeyken öğrenseydim bileşik faizi. Şimdi çok daha farklı yerlerde olabilirdim.

Uzmanların genel önerileri şöyle:

• Erken başlayın - zaman bileşik faizin en büyük dostu
• Düzenli yatırım yapın - küçük miktarlarla bile başlayabilirsiniz
• Faiz oranlarını düzenli takip edin
• Enflasyonun üzerinde getiri sağlayan yatırımlara yönelin
• İhtiyaç kredisi ile yatırım yapmaya kalkışmayın

Sonuç ve Öneriler

Bileşik faiz formülü, belki de hayatınızın en önemli matematik formülü olabilir. Albert Einstein'ın da dediği gibi: "Bileşik faiz, insanoğlunun keşfettiği en güçlü kuvvettir."

Ben şahsen, bu yazıyı yazarken kendi yatırımlarımı gözden geçirdim ve bazı düzenlemeler yapmaya karar verdim. Umarım siz de aynı şekilde düşünürsünüz.

Unutmayın, önemli olan ne kadar para yatırdığınız değil, ne kadar süreyle ve hangi faizle değerlendirdiğiniz. Zaman sizin en büyük müttefikiniz.

Önemli Uyarı

Bu makalede verilen bilgiler yatırım tavsiyesi değildir. Tüm yatırım kararlarınızı kendi araştırmanız ve uzman görüşleri doğrultusunda almalısınız. Faiz oranları değişkendir ve geçmiş performans gelecekteki sonuçların garantisi değildir.

İhtiyaç kredisi kullanırken dikkatli olun. Krediler sadece acil ve zorunlu ihtiyaçlar için kullanılmalı, yatırım amacıyla kredi çekilmemelidir.

Editör: Ayşe Yıldız

Yazar: Mehmet Yılmaz

Röportajı Alan Muhabir: Zeynep Kaya

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.