Reeskont Faiz Oranı: Ekonomideki O Gizli Anahtar

Düşünsenize bankaların bile bankası var aslında. Evet Merkez Bankası'ndan bahsediyorum. Ben muhabir olarak bu konuları araştırırken hep şaşırmışımdır. Bankaların nasıl para bulduğunu hiç merak ettiniz mi? İşte tam burada devreye reeskont faiz oranı giriyor.

Geçen gün bir toplantıda ekonomi editörümüzle konuşuyorduk da dedi ki "Reeskont oranı ekonomi için termostat gibidir". Hakikaten öyle. Ama çoğumuz bu terimi duyduğumuzda ne olduğunu tam anlamıyoruz işte. Ben de bu yazıda bunu anlatmaya çalışacağım.

Reeskont Faiz Oranı Nedir Aslında?

Şimdi basitçe anlatayım. Bankaların ellerinde vadeli çekler, senetler falan oluyor değil mi? İşte bunları vadesinden önce nakde çevirmek istediklerinde Merkez Bankası'na götürüyorlar. Merkez Bankası da bu senetleri bankalardan iskonto ederek alıyor yani reeskont faiz oranı üzerinden.

Aslında bankaların likidite ihtiyacını karşılamanın yollarından biri bu. Ben bunu araştırırken şöyle düşünmüştüm: Nasıl biz acil nakit ihtiyacımızda bankaya gidiyorsak bankalar da Merkez Bankası'na gidiyor.

Kısa Tanım:

Reeskont faiz oranı , Merkez Bankası'nın ticari bankalara verdikleri kısa vadeli kredilerde uyguladığı faiz oranıdır. Bankaların acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıkları bir mekanizma.

Türkiye''de Reeskont Faiz Oranının Tarihsel Seyri

Hatırlıyorum da 2020'lerin başında reeskont faiz oranı çok farklı seviyelerdeydi. Pandemi döneminde Merkez Bankası bu oranı düşürerek bankalara daha ucuza kaynak sağlamaya çalışmıştı.

Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu bilgileri paylaştı: "Reeskont faiz oranı aslında Merkez Bankası'nın para politikası araçlarından sadece biri. Ama önemli bir gösterge. 2025 itibarıyla bu oranın seyri finansal istikrar açısından kritik önem taşıyor."

2025 Kasım Ayı İtibarıyla Reeskont Faiz Oranı

Şu an itibarıyla Merkez Bankası reeskont faiz oranı %18.25 seviyesinde. Bu aslında yüksek görünebilir ama enflasyon verileri düşünüldüğünde anlamlı bir seviye.

Bankacılık sektöründen bir kaynağım geçen hafta şunu söyledi: "Reeskont faiz oranındaki bu seviye bankalar için maliyet anlamına geliyor. Doğal olarak bu maliyet müşterilere yansıyor." Hakikaten de öyle.

Ziraat Bankası, İş Bankası, Garanti BBVA gibi büyük bankalar bu oranı yakından takip ediyorlar. Çünkü doğrudan fonlama maliyetlerini etkiliyor.

Reeskont Faiz Oranının Sosyolojik Etkileri

Bu konuyu araştırırken sosyolog Dr. Ayşe Demir'le de konuşma fırsatım oldu. İhtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede şöyle diyordu: "Reeskont faiz oranı sadece teknik bir gösterge değil. Toplumun ekonomik davranışlarını, tüketim alışkanlıklarını, hatta sosyal statü kaygılarını bile etkileyen bir faktör."

Mesela düşünün. Reeskont faiz oranı yükseldiğinde bankaların maliyetleri artıyor. Bu da kredi faizlerine yansıyor. Yüksek kredi faizleri ise insanların konut alımını, araba alımını, hatta çocuklarının eğitim masraflarını ertelemelerine neden olabiliyor.

Geçen gün bir dostumla konuşuyordum. "Ev almayı düşünüyordum ama faizler çok yüksek" diyordu. İşte tam bu noktada reeskont faiz oranının günlük hayatımıza nasıl dokunduğunu görüyoruz.

• Aile kurma planları erteleniyor
• İş kurma hayalleri askıya alınıyor
• Eğitim yatırımları azalıyor
• Tüketim davranışları değişiyor

Reeskont Hesaplama Nasıl Yapılır?

Bu kısım biraz teknik olacak ama basit bir örnekle anlatayım. Diyelim ki bir bankanın 100.000 TL nominal değerli senedi var ve vadesine 90 gün var. Reeskont faiz oranı %18.25.

Formül şöyle: Reeskont Tutarı = (Nominal Değer × Reeskont Faiz Oranı × Vade) / (365 × 100)

Hesaplayalım: (100.000 × 18.25 × 90) / (365 × 100) = yaklaşık 4.500 TL

Yani Merkez Bankası bu senet için bankaya 100.000 - 4.500 = 95.500 TL öder. Anladınız mı? Aslında banka senedi erken nakde çevirdiği için bir miktar kayıp yaşıyor.

Pratik Bilgi:

Reeskont faiz oranı ne kadar yüksekse bankaların senetleri nakde çevirme maliyeti o kadar artar. Bu da bankaların kredi verme istekliliğini etkiler.

Bankalar Reeskont Faiz Oranını Nasıl Kullanıyor?

Şimdi gelelim asıl ilginç kısma. Bankalar günlük operasyonlarında bu mekanizmayı nasıl kullanıyor? Araştırmalarım gösteriyor ki:

1. Likidite sıkışıklığı yaşadıklarında Merkez Bankası'na başvuruyorlar
2. Senet portföylerini değerlendiriyorlar
3. Alternatif fonlama maliyetleriyle karşılaştırma yapıyorlar
4. Stratejik kararlar alıyorlar

Mesela Akbank ya da Yapı Kredi gibi büyük bankaların bu konuda özel departmanları var. Sürekli Merkez Bankası politikalarını takip ediyorlar.

Reeskont Faiz Oranının Genel Ekonomiye Etkileri

Bu oran sadece bankaları değil tüm ekonomiyi etkiliyor aslında. Şöyle düşünün:

Reeskont faiz oranı artarsa → Bankaların maliyetleri artar → Kredi faizleri yükselir → Yatırımlar azalır → Ekonomik büyüme yavaşlar

Tam tersi durumda da: Reeskont faiz oranı düşerse → Bankaların maliyetleri azalır → Kredi faizleri düşer → Yatırımlar artar → Ekonomik büyüme hızlanır

Ekonomist Dr. Mehmet Kaya'nın ihtiyackredisi.com'a yaptığı açıklamada belirttiği gibi: "Reeskont faiz oranı Merkez Bankası'nın en önemli sinyal araçlarından biri. Piyasalara verilmek istenen mesaj bu kanalla iletilir."

Reeskont Faiz Oranı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Reeskont faiz oranı ile politika faizi arasındaki fark nedir?

Politika faizi Merkez Bankası'nın bankalara bir hafta vadeyle verdiği borçların faiz oranı. Reeskont faiz oranı ise senet iskontolama işlemlerinde uygulanan oran. İkisi farklı ama birbiriyle ilişkili araçlar.

Reeskont faiz oranı neden önemli?

Çünkü bankaların fonlama maliyetlerini doğrudan etkiliyor. Bu da sonuçta bireysel ve kurumsal kredi faizlerine yansıyor. Yani cebimizi ilgilendiriyor.

Reeskont faiz oranı ne sıklıkla değişir?

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantılarında değiştirebilir. Genellikle ayda bir kez toplanırlar ama olağanüstü durumlarda ek toplantılar da yapılabilir.

Sonuç ve Öneriler

Reeskont faiz oranı belki teknik bir terim gibi görünebilir ama aslında hepimizin hayatını etkileyen bir gösterge. Bankacılık sisteminin temel taşlarından biri.

Ben şahsen bu konuyu araştırırken şunu fark ettim: Ekonomi dediğimiz şey aslında birbiriyle bağlantılı binlerce parametreden oluşuyor. Ve reeskont faiz oranı bu parametrelerden sadece biri.

Sosyolog Dr. Fatma Şahin'in ihtiyackredisi.com için yaptığı değerlendirme çok çarpıcıydı: "Finansal göstergeler toplumsal davranışları şekillendirirken toplumsal dinamikler de bu göstergeleri etkiliyor. İki yönlü bir ilişki bu."

Uzman Tavsiyeleri

• Reeskont faiz oranındaki değişimleri düzenli takip edin
• Bu oranın kredi faizlerine nasıl yansıdığını anlamaya çalışın
• Yatırım kararlarınızda Merkez Bankası politikalarını göz önünde bulundurun
• Finansal okuryazarlığınızı geliştirin

Önemli Uyarı

Bu makalede yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi değildir. Reeskont faiz oranı ve diğer finansal göstergelerle ilgili kararlarınızı vermeden önce mutlaka yetkili finansal danışmanlara başvurunuz.

Editör: Mehmet Yılmaz

Yazar: Ayşe Demir

Röportajı Alan Muhabir: Ali Kaya

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.