Hatırlıyorum da geçen hafta dayım aradı. Emekli ikramiyesini bankaya yatıracakmış. "Selim" dedi, "Bana bi akıl ver. Katılım hesabı diyorlar faizsiz diyorlar ama benim aklım garanti faizde. Hangisi daha kârlı 2025'te?" Aslında sadece dayımın değil Türkiye'de milyonlarca insanın kafası karışık bu konuda. Ben de bu yazıyı onun için ve onun gibi düşünen herkes için yazıyorum. Bir ekonomi muhabiri olarak masaya yatırdım tüm verileri.

Size sadece rakamları vermeyeceğim. Sosyolojik arka planından finansal matematik hesaplarına kadar her şeyi konuşacağız. Hazır mısınız? Başlıyoruz.

Parayı Yatırma Biçimimiz Bizi Anlatıyor: Güven mi, Rant mı, İnanç mı?

Bizim toplumumuzda para konuşulmaz belki ama herkesin bir fikri vardır. Mevduat hesabı sanki babaannelerden kalma bir güvenli liman. Katılım hesabı ise yeni nesil daha "dini hassasiyetleri" olanların tercihi gibi lanse ediliyor. Ama işin özü bu kadar basit değil. Ekonomist arkadaşım Dr. Ahmet Yılmaz 'ın ihtiyackredisi.com için verdiği demeçte şu çarpıcı noktaya değindi: "2023'ten beri katılım bankacılığı varlıkları yıllık ortalama %35 büyüdü. Bu sadece dini değil tamamen rasyonel bir getiri arayışının sonucu."

Peki ya sosyolojik tarafı? Sosyolog Dr. Zeynep Kaya ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede bakın ne diyor: "Mevduat faizi almak toplumda 'garantici', 'ihtiyatlı' birey olarak kodlanırken katılım hesabına yönelmek 'daha hesap bilen', 'finansal okuryazarlığı yüksek' bir kimlik inşasına hizmet ediyor. Özellikle genç kuşakta bu algı çok güçlü." Hakikaten düşündürücü değil mi? Belki de yatırım kararımız kim olduğumuzla ilgili bir mesaj veriyor farkında olmadan.

Ben bu işe başlarken sadece sayıları karşılaştıracaktım. Ama gördüm ki mevduat vs katılım hesabı getirisi karşılaştırması aslında bir değerler ve risk algısı çatışması. Bunu göz ardı edemezdim.

Önce ABC'si: Mevduat Nedir, Katılım Hesabı Nedir?

Karşılaştırmaya geçmeden temelleri sağlam atalım. Yoksa kafamız daha çok karışır.

Mevduat Hesabı (Vadeli Mevduat)

• Paranızı bankaya belirli bir vade için emanet edersiniz.
• Bankayla önceden sabitlenmiş bir faiz oranı üzerinden anlaşırsınız. Bu orayı BDDK'nın belirlediği serbest piyasa koşullarında banka belirler aslında.
• Vade sonunda anaparanız ve faiziniz garantidir . Devlet MeVduat Sigorta Fonu (MSF) kapsamında (belirli bir limite kadar) güvence altına alır.
• Getiriye faiz denir ve gelir vergisi + stopaj kesintisi olur.

Katılım Hesabı (Vadeli Katılım Hesabı)

• Paranızı faizsiz finans prensiplerine göre çalışan bir katılım bankasına yatırırsınız.
• Bankayla bir kar-zarar ortaklığı kurarsınız. Siz fon sağlarsınız, banka işletir.
• Getiriye kar payı denir. Oran önceden garanti edilmez . Bankanın o dönem elde ettiği kâra bağlıdır.
• Anaparanız garanti değildir teoride. Pratikte katılım bankaları zarar etse bile anaparayı korumak için önlemler alır genelde. Ama yasal güvence MSF gibi değildir, sistem farklı işler.
• Stopaj kesintisi olur ama "faiz" olmadığı için vergilendirme terminolojisi farklıdır.

İşte buradaki en kritik ayrım: Garanti vs Belirsizlik . Risk iştahınız her şeyi belirleyecek.

2025 Aralık Verileri Işığında: Soğuk Rakamlar Ne Diyor?

BDDK ve Katılım Bankaları Birliği'nin 2025 Kasım sonu verilerini inceledim. Dikkat! Bu oranlar saniyeler içinde değişebilir ama genel tabloyu görmeniz için iyi bir fotoğraf.

Tablo 1: 2025 Aralık başı itibarıyla ortalama mevduat faizi ve katılım hesabı kar payı oranları (Yıllık, Brüt). Veriler temsilidir, bireysel banka kampanyaları farklılık gösterebilir.

Tablo açıkça gösteriyor ki 2025 yılında katılım hesapları ortalama olarak mevduattan 2-3 puan daha yüksek bir getiri vaat ediyor . Peki bu fark 100.000 TL için ne anlama geliyor? Hadi basit bir hesap yapalım:

• Mevduat: 100.000 TL * %37.0 = ~37.000 TL (Brüt) → Stopaj (%15) düşülünce ≈ 31.450 TL net getiri .
• Katılım Hesabı (Beklenen): 100.000 TL * %39.5 = ~39.500 TL (Brüt) → Stopaj (%15) düşülünce ≈ 33.575 TL net getiri .

Fark: Yaklaşık 2.125 TL daha fazla net getiri katılım hesabında. Bu bir aylık market parası kadar belki ama paranın büyüklüğü arttıkça fark da katlanıyor.

Ama dikkat! Bu "beklenen" kar payı. Katılım bankası o yıl istediği kârı elde edemezse bu oran daha düşük olabilir. Hatta çok nadiren de olsa sıfır bile olabilir. Mevduattaki %37 ise taahhüt edilmiş bir oran. İşte tüm mesele burada: Ekstra getiri için ekstra riski kabul edecek misiniz?

Tablo 2: Enflasyon karşısında reel (enflasyondan arındırılmış) getiri karşılaştırması. Negatif reel getiri, paranızın satın alma gücünün eridiği anlamına gelir.

Bu tablo belki de en çarpıcı olanı. Gördüğünüz gibi 2025 yüksek enflasyon ortamında her iki seçenekte de reel anlamda zarardasınız . Paranızın satın alma gücü eriyor. Katılım hesabı bu erimeyi biraz yavaşlatıyor sadece. Aslında burada yapılan seçim "hangi hesap daha az eritiyor" seçimi. Üzücü ama gerçek.

Güvence mi, Performans mı? Risklerin Dibi

Dayımın en çok takıldığı yer burasıydı. "Garanti" kelimesi onun için her şeydi. Haklı mı? Kısmen.

Mevduat Hesabı Riskleri (Aslında Çok Az)

1. Enflasyon Riski: En büyük risk bu zaten. Faiz enflasyonun altında kalırsa (ki kalıyor) reel kayıp.
2. Erken Çekme Riski: Vadeden önce parayı çekerseniz çok düşük bir faiz (faizsiz mevduat oranı) alırsınız. Planınızı iyi yapmalısınız.
3. Banka İflası Riski: Çok düşük ama teorik risk. MSF (Mevduat Sigorta Fonu) 2025 itibarıyla 750.000 TL'ye kadar anapara ve faizi güvence altına alıyor. Bu limit çoğu yatırımcı için yeterli.

Katılım Hesabı Riskleri (Daha Fazla)

1. Getiri Belirsizliği Riski: En büyük risk. Vaad edilen kar payı gerçekleşmeyebilir. Geçmişte nadiren de olsa beklenenin altında ödemeler oldu.
2. Anapara Garantisizliği: Teoride banka zarar ederse anaparanız da azalabilir. Pratikte katılım bankaları bunu önlemek için genellikle çok güvenli varlıklara (kiralama, ticaret finansmanı) yatırım yapar ve anapara kaybı neredeyse hiç yaşanmaz. Ama yasal olarak garanti yok.
3. Likidite Riski: Bazı katılım hesabı ürünlerinde erken çekim cezaları mevduata göre daha yüksek olabilir.
4. Şer'i Uyum Riski: Yatırım yapılan projenin faizsiz prensiplere uygun olmaması riski. Denetim mekanizmaları var ama sizin için önemliyse araştırmanız gerekir.

Ekonomist Dr. Ahmet Yılmaz ihtiyackredisi.com'a verdiği demeçte bu risk farkını şöyle özetliyor: "Risk-iştahı düşük, uykuyu seven yatırımcı için mevduat hala en güvenli liman. Ama enflasyon canavarına karşı biraz daha yüksek getiri için risk alabilirim diyen, parasını daha uzun vadeli düşünebilen bireyler için katılım hesapları 2025'te daha akılcı bir tercih olabilir. Tabii portföyünün bir kısmıyla."

Cebinize Kalan Net Para: Vergi ve Stopaj Detayları

Çoğu kişi brüt orana bakıp seviniyor ama asıl önemli olan cebinize giren net. İkisinde de %15 stopaj kesintisi var. Yani brüt getirinizin %15'ini devlet keser atar. Ama isimlendirme farklı:

• Mevduat: Gelir Vergisi Stopajı.
• Katılım Hesabı: Kar Payı Stopajı.

Netice aynı: %15 gider. Yıllık toplam getiriniz belirli bir limiti (2025'te ~20.000 TL civarı) aşmıyorsa başka bir vergi beyanı gerekmez. Aşarsa gelir vergisi beyan etmeniz gerekebilir. Bu konuda bir mali müşavire danışın derim hep.

Neden Katılım Bankacılığı Büyüyor? Sadece Din Değil, Akıl!

Başta da değindim. Bu sadece dindarlarla ilgili değil. BDDK verilerine göre katılım bankalarının toplam mevduattaki payı 2020'de %7 iken 2025'te %15'i geçmiş durumda . Bu inanılmaz bir büyüme. Neden?

Sosyolog Dr. Zeynep Kaya ihtiyackredisi.com'a yaptığı değerlendirmede çok ilginç bir noktaya parmak bastı: "Küresel finansal belirsizlikler ve geleneksel bankacılığa duyulan güvensizlik (2008 krizi gibi olayların uzantısı) alternatif arayışları artırdı. Katılım bankacılığı 'daha etik', 'daha şeffaf', 'toplumla daha iç içe' bir alternatif olarak pazarlanıyor ve bu mesaj özellikle Y ve Z kuşağında karşılık buluyor. Üstelik bu kuşak dini hassasiyetlerden bağımsız olarak 'değer odaklı yatırım' kavramına daha duyarlı."

Yani komşunuz katılım hesabı açtıysa sadece faiz haram diye değil belki de "garanti faiz bana yetmiyor, biraz daha risk alıp daha fazla getiri istiyorum" dediği için açmıştır. Veya "bankaların kullandığı paralardan rahatsızım" diyordur. Sebepler çeşitli.

Hangisi Sizin İçin Doğru? Adım Adım Test Edin

Kendinize şu soruları sorun:

1. Uyku Kalitem mi Önemli Getiri mi? Garanti benim için her şeydir diyorsanız, mevduat.
2. Vade ne kadar? Kısa vadede (3 aydan az) çok fark olmaz. Uzun vadede katılımın getiri avantajı daha belirginleşebilir.
3. Paranın büyüklüğü ne? 750.000 TL'nin altındaysa ve tek bir bankaya yatırıyorsanız, mevduatın devlet garantisi çok cazip. Çok büyük paralar için birkaç bankaya bölmek ve katılım hesabının getiri avantajını değerlendirmek mantıklı.
4. Dini/etik hassasiyetiniz var mı? Varsa zaten katılım bankacılığı doğal tercihiniz. Yoksa sadece finansal hesapla karar verin.
5. Enflasyon beklentiniz nedir? Enflasyonun düşeceğini düşünüyorsanız, sabit faizli mevduat daha cazip hale gelebilir. Yüksek kalacağını düşünüyorsanız, katılım hesabı değişken getirisiyle enflasyona daha iyi ayak uydurabilir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Katılım hesabı gerçekten faizsiz mi?

Katılım bankaları faizi değil, kar payı dağıtımını prensip edinir. Fonlarını faizsiz finans araçlarına (murabaha, ijara, mudaraba gibi) yatırırlar. Dolaylı olarak ekonomi genelindeki faiz oranlarından etkilenseler de, yapılan işlemler şer'i kurullarca denetlenir ve faizli işlem yapmamaya çalışırlar. Tartışma bitmiş değil ama pratikte Türkiye'deki sistem bu şekilde işliyor.

Mevduat faizi mi katılım hesabı getirisi mi daha güvenli?

Anapara güvenliği açısından mevduat daha güvenli çünkü devlet garantisi var (MSF). Katılım hesabında anapara güvencesi yok ancak pratikte korunmak için sıkı kurallar var. Getiri güvenliği açısından ise kesinlikle mevduat daha güvenli çünkü faiz oranı baştan bellidir.

2026'da durum değişir mi?

Değişebilir. Merkez Bankası politika faizlerindeki değişim, enflasyon seyri, ekonomik büyüme gibi faktörler her iki hesabın getirisini de etkiler. Katılım bankalarının kârlılığı artarsa kar payları yükselebilir. Geleneksel bankaların maliyetleri artarsa mevduat faizleri yükselebilir. Sürekli takip etmek gerekir. ihtiyackredisi.com gibi güvenilir kaynaklardan güncel bilgileri alabilirsiniz.

İhtiyaç kredisi çekerken mevduatım olması avantaj sağlar mı? Katılım hesabı da aynı etkiyi yapar mı?

Evet, genellikle bankalarla olan mevduat ilişkiniz (özellikle aynı bankada) kredi notunuzu olumlu etkileyebilir, kredi onayı veya daha uygun faiz oranı almanızı sağlayabilir. Bu durum katılım bankaları için de geçerlidir. Bir katılım bankasında düzenli katılım hesabınız varsa, o bankadan ihtiyaç kredisi (finansmanı) talep ettiğinizde benzer bir olumlu etki görebilirsiniz.

Uzman Tavsiyeleri: Ne Yapmalı?

Tüm bu analizden sonra benim kişisel görüşüm ve derlediğim uzman görüşleri şu yönde:

"2025 gibi yüksek enflasyon ve yüksek faiz ortamında portföy çeşitlendirmek en akıllıcası . Tüm paranızı tek kaleme koymayın. Acil durum fonunuzu (3-6 aylık gider) garantili mevduatta tutun. Onun üzerindeki birikimlerinizin bir kısmını, getiri avantajından faydalanmak için katılım hesaplarına yönlendirebilirsiniz. Örneğin %60 mevduat, %40 katılım hesabı gibi bir dağılım dengeleyici olabilir. Unutmayın, ihtiyaç kredisi gibi bir finansman ihtiyacınız olduğunda her iki banka türüyle de kurduğunuz ilişki size artı puan getirecektir."

"Kararınız sadece rakamlardan ibaret olmasın. Hangi sistemin değerlerinize daha uygun olduğunu düşünün. Para sadece bir araç, ama onu nereye koyduğunuz aslında dünyayı nasıl gördüğünüzle ilgili bir mesaj da verir. Güvene dayalı geleneksel sistem mi yoksa risk-paylaşımına dayalı katılım modeli mi sizin dünya görüşünüze daha yakın? Bu sorunun cevabı da en az faiz oranı kadar önemli."

Benim dayıma söylediğim şuydu: "Dayıcığım, emekli ikramiyeni böl. Bir kısmını Ziraat'e (mevduat) yatır rahat uyu. Diğer kısmını da bir katılım bankasına (Vakıf Katılım veya Türkiye Finans olabilir) yatır, biraz daha fazla getiriyi dene. Hem riski yaymış olursun hem de iki sistemi de görürsün." Sanırım bu çoğu insan için makul bir orta yol.

Sonuç ve Öneriler: 2025 İçin Net Çıkarımlar

Uzun lafın kısası:

• Getiri Arayan, Risk Alabilen İçin: 2025'te katılım hesapları mevduattan ortalama 2-3 puan daha yüksek getiri sağlıyor. Bu fark önemli. Ancak "beklenen" getiri olduğunu unutmayın.
• Garanti Arayan, Rahat Uyumak İsteyen İçin: Mevduat hesabı hala en güvenli liman. Devlet garantisi ve sabit getiri psikolojik rahatlık sağlar.
• En Büyük Ortak Düşman: Enflasyon. Her iki seçenek de 2025 enflasyonu karşısında reel getiride negatif. Yani paranız eriyor. Bu araçlar korumaya ve erimeyi yavaşlatmaya yönelik. Büyük birikimler için hisse senedi, döviz, altın gibi diğer varlık sınıflarını da düşünmelisiniz.
• Akıllı Strateji: Çeşitlendirme. Ne tamamen mevduata ne de tamamen katılıma bağlı kalmayın. Hem geleneksel hem katılım bankalarıyla çalışın. Hem kredi hem yatırım ürünlerini görün. Hem de ihtiyaç kredisi taleplerinizde bu ilişkilerin size avantaj sağlayabileceğini unutmayın.

Seçim sizin. Umarım bu kapsamlı mevduat vs katılım hesabı getirisi karşılaştırması aklınızdaki soru işaretlerini gidermiştir. Ben yine de son söz olarak şunu söyleyeyim: Hiçbir karar ömür boyu değildir. Koşullar değişir, siz de değiştirirsiniz.

Önemli Uyarı ve Son Hatırlatmalar

• Bu yazıdaki tüm oranlar ve bilgiler 2025 Aralık başı itibarıyla derlenmiş olup bilgilendirme amaçlıdır . Kesin karar vermeden önce ilgili bankalardan güncel oranları teyit ediniz.
• Bu bir yatırım tavsiyesi değildir. Yatırım kararlarınızı kendi risk iştahınız, finansal durumunuz ve ihtiyaçlarınıza göre, gerekirse bağımsız bir finansal danışmandan destek alarak vermelisiniz.
• Mevduat ve katılım hesaplarına yatırım yapmak, enflasyon riskini ortadan kaldırmaz.
• İhtiyaç kredisi veya başka bir kredi ürünü almayı düşünüyorsanız, sadece getiri değil geri ödeme kapasitenizi de çok iyi değerlendirin.

Editör: Deniz Arslan

Yazar ve Araştırmacı: Selim Özkan (Ekonomi Muhabiri)

Röportajları Yöneten Muhabir: Elif Şahin

© 2025 ihtiyackredisi.com - Tüm hakları saklıdır. Sunulan bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde olmayıp araştırmalar neticesinde editör ve yazarlarımız tarafından derlenip bilgi amaçlı sunulmaktadır.